بررسی تطبیقی اندیشه انتظار از دیدگاه مقام معظم رهبری (حفظه االله) و فوکویاما

بحث از پایان تاریخ و آینده بشریت ، از جمله مباحث پرسش و دغدغه برانگیزی به شمار می رود که از دیرزمان، توجه انسانهای ژرفاندیش وآیندهنگر را به خود معطوف نموده است . این دغدغه و پرسش به دلیل اهمیت و همگانی بودن آن موجب شده که مسئله آیندهنگری و بحث فرجامشناسی ، همواره به صورت موضوعی زنده و پویا، توجه انسانهای ژرفنگر و اندیشه های جست وجوگر را به خود معطوف نماید تا در تلاشی مستمر، از رهگذر مطالعه پدیدهها و رویدادهای تاریخی ، روند تحولات آینده تاریخ بشر را مکشوف و برملا سازند مارکسیسم ، درصدد ارائه تصویری از کموننهایی (جامعه بدون طبقه و دولت )، مسیحیت ، منتظر بازگشت و ظهور مسیح و تحقق ملکوت و سلطنت الهی ، لیبرالیسم (براساس نظریه پایان تاریخ فوکویاما) در پی غلبه ایدئولوژی لیبرال دموکراسی و برتری دولت های لیبرال در پایان تاریخ و... هستند.فرانسیس فوکویاما از جمله کسانی به شمار می رود که موضوع پایان تاریخ و آینده بشر را به صورت تئوریک در قالب یک نظریه مطرح نموده است . وی در سال ۱۹۸۹میلادی، نظریه خود را تحت عنوان پایان تاریخ ارائه نمود و جرح و تعدیل های بسیاری را برانگیخت . از سوی دیگر، شیعه اثنی عشری نیز نظریه خاص خود را درباره »آخرالزمان« دارد و، برخلاف نظر فوکویاما، »اسلام ناب محمدی« ایدئولوژیوحکومت پایان تاریخ معرفی می کند.در این مقاله پایه های نظری مهدویت در سپهر اندیشه ای تشیع اثنی عشری با نظریه پایان تاریخ فوکویاما در محورهای زیر مقایسه شده است : قانونمندی تاریخ ، تکامل تاریخ ، کرامت انسان و سرانجام چیستی و ویژگی های غایت تاریخ ، این مقاله به این نتیجه دست یافته است که مهمترین تفاوت مبنایی این دو نظریه ، در نگاه به انسان و ابعاد وجودی اوست . نظریه مهدویت در نزد شیعه اثنی عشری دارای عناصر اصلی اعتقاد به وجود یک جریان کلی در نظام طبیعت و جهان (تاریخ عام بشری و قانونمند ی تاریخ )، سیر تکاملی تاریخ و اعتقاد به پایان و فرجام خوش برای تاریخ است . تاریخ عام بشری و قانونمندی تاریخ اندیشه مهدویت شیعه اثنی عشری اعتقاد به تاریخ عام بشری و وجود یک سیر و تطور تاریخی در جهان که به منزله پذیرش قانونمندی تاریخ است ، در نزد شیعه اثنی عشری پذیرفته است .

کلیدواژه ها:

مهدویت ، نظریه پایان تاریخ ، تضاد ذاتی ، هگل ، فرانسیس فوکویاما.