شیوههای مقابله امام علی (ع) با معاویه از دیدگاه نهج البلاغه

تاریخ اسلام در ابتدای رحلت رسوال اکرم(ص) دچار تغییر و تحولاتی شد که سبب ایجاد دیدگاه ها و مذاهب اسلامی گردید. به همین جهت در زمان زمامداری حضرت علی (ع) برخی از منش های سیاسی و فکری در مقابل تفکرات شیعی و حکومت علوی مقابله کردند که یکی از اهم این موارد حکومت معاویه و در نتیجه وقوع جنگ هایی میان مسلمین بوده است که ریشه در تضاد میان اسلام و کفر داشته است . آنها با لوای اسلام به مصاف اسلام آمده بود. به همین جهت در راس جریان اسلام راستین ، حضرت علی (ع) و در راس جریان متظاهر به اسلام، معاویه قرار داشته است که در این میان مکاتباتی صورت گرفته که گویای رفتارشناسی حضرت با معاویه است . در این مقاله از روش اسنادی نوشتاری استفاده شده است تا بتوان به روش توصیفی و تحلیلی به شناخت گونه ها و انواع روشهای رفتاری حضرت نسبت به اعمال و رفتار معاویه دست یافت . بنابر این می توان گفت معاویه شخصیتی سیاسی بوده که به ظاهر اسلام آورده، اما در حقیقت به دنبال قدرت طلبی و سلطه جویی بر مردم بوده است و بعد از ظهور و گسترش اسلام بهترین روش را ورود به اسلام دانست تا بتواند به اهداف خود دست یابد. حضرت علی (ع) در مکاتبات خود با معاویه و در جهت حفظ جامعه اسلامی از انحراف، به نقد مسائلی همچون قدرت طلبی ، تفرقه افکنی ، خفقان و تنگنای اقتصادی مخالفین ،تبعیض ، تبلیغات سیاسی مبتنی بر دروغ وایجاد رعب و وحشت پرداخته و در زمینه آگاهسازی جامعه نسبت به اسلام انحرافی ، به افشای فعالیت ها و شخصیت معاویه پرداخته است . حضرت در نامه های خود به معاویه از دو روش نقد روش سیاسی معاویه و افشاگری حقایقی که بیانگر عدم پایبندی معاویه به دین بوده، استفاده می نمود. لذا در تحقیق پیش رو در دو محور نقدهای امام به روش سیاسی معاویه و افشاگری نسبت به عدم اعتقاد به دین اسلام، به بررسی نامه های امام (ع) پرداخته می شود.

کلیدواژه ها:

امام علی (علیه السلام) ، رفتار ، رفتار شناسی ، معاویه ، نامه ،