تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی از منظر فعال و غیرفعال بودن بر اساس تکنیک ویلیام رومی در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲

هدف این تحقیق بررسی کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی ازنظر مقوله های فعال و غیرفعال است .روش تحقیق این پژوهش بر اساس هدف،کاربردی و بر اساس روش جمع آوری و گزارش اطلاعات، توصیفی -کتابخانه ای و بر اساس نوع تحلیل ،تحلیل محتوایی است و هدف آن فقط بررسی و توصیف دادههای کتاب(متن ،تصاویر،سوالات)ازنظر میزان فعال یا غیرفعال بودن است . جامعه آماری، کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی و نمونه آماری۱۲درس این کتاب است . این پژوهش بر اساس روش ویلیام رومی انجامشده است . نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که متن کتاب با ضریب درگیری ۳۷,۰متنی غیرفعال است اما پرسش ها با ضریب درگیری ۰۶,۱ زمینه یادگیری پویا را فراهم می کنند. تصاویر نیز با ضریب درگیری ۷۳,۰فعال هستند. درنهایت ضریب درگیری جمعی کتاب ۷۲,۰است که مابین میزان تعیین شده توسط ویلیام رومی ( ۴,۰؛۵,۱) است و زمینه را برای یادگیری فعال و پویا فراهم می کند. به منظور افزایش اثربخشی فرایند یاددهی -یادگیری و افزایش فعالیت دانش آموزان در کلاس درس، استفاده از روشهای تدریسی که دانش آموز در آن فعال است و نقش بر عهده دارد (مثل روش ایفای نقش ، روش آزمایشگاهی ، پرسش و پاسخ و...)برای بخش هایی از کتاب که ضریب درگیری در آنها پایین است توصیه می شود. همچنین بر اساس یافته های تحقیق مواردی برای افزایش ضریب درگیری متن و پرسش ها و تصاویر توصیه می گردد: ۱: متن کتاب مطالعات اجتماعی بیشتر علمی -تئوری است . با توجه به اهمیت متن در فعال نگه داشتن محتوا پیشنهاد می شود که محتوای تفکر محور و عملی بیشتری در متن گنجانده شود تا مقدار درگیری دانش آموزان با متن کتاب را افزایش داده و زمینه یادگیری فعال دانش آموزان را فراهم سازد، همچنین پیشنهاد می شود متن کتاب بیشتر به آموزش از طریق آموزشهای عینی و تلفیقی و یادگیری بر اساس موقعیت و مناسب جهت ارائه با روش های نوین تدریس بپردازد ۲: پرسش های کتاب مطالعات اجتماعی همانطور که از نتایج استنباط می شود، به شیوهای فعال و پویا ارائه شده است . پیشنهاد می شود پرسش هایی که نیاز به آزمایش و تفکر و پژوهش های میدانی دارند در سه سطح برای دانش آموزان طبقه بندی شده و در کاربرگ های کتاب گنجانده شود و میزان این محتواها افزایش یابد ۳: تصاویر کتاب به گونه ای فعال تنظیم شده که دانش آموزان را به سمت فعالیت و تفکر هدایت می کند. با توجه به تاثیر بیشتر تصویر نسبت به متن پیشنهاد می شود تصاویر بیشتری که دانش آموزان را به فعالیت ذهنی و فعالیت های اجتماعی سوق می دهد در کتاب گنجانده شود.

کلیدواژه ها:

آموزش وپرورش ، مطالعات اجتماعی ، پنجم دبستان ، تحلیل محتوا ، تغییر و تحول