فرا تحلیل اثربخشی مداخلات روانشناختی بر مهارتهای اجتماعی کودکان اتیسم

درسالهای اخیر بسیاری از مطالعات به بررسی اثربخشی مداخلات متفاوت بر روی کودکان مبتلا به اختلال اتیسم پرداخته اند. در تعداد زیادی از کوشش های بالینی و پژوهش های موردی ، میزان اثربخشی روشهای درمانی بر مهارتهای اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال اتیسم اندازهگیری شده است که نتایج متفاوتی را نشان م ی دهند؛ بنابراین لزوم استفاده از فراتحلیل جهت ارائه یک نتیجه کلی احساس می شود. هدف پژوهش حاضر نیز این است که با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل و با جمع آوری و ترکیب نتایج پژوهش های مختلف ، اندازه اثر روشهای مداخله ای را بر بهبود مهارتهای اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال اتیسم مورد بررسی قراردهد. مطالعه های مورد قبول از نظر روش شناسی ، گردآوری و فراتحلیل شدند. ابزار پژوهش ، فهرست وارسی فراتحلیل بود. نتایج نشان داد که اندازه اثر ترکیبی کلی مداخلات روانشناختی بر مهارت اجتماعی اتیسم برای مدل اثرات ثابت برابر با ۵۵/۱ و برای مدل اثرات تصادفی برابر با ۷۲ /۱ است . نتایج تحلیل ناهمگنی نشاندهنده وجود متغیرهای تعدیل کننده در روابط بین متغیرها بود که تحت این شرایط مدل اثرات تصادفی تبیین بهتری را به دست می دهد. بر طبق معیار کوهن ( ۱۹۸۸) اندازه اثر ترکیبی کلی مدل اثرات تصادفی که ۷۲/۱ به دست آمده است ، که یک اندازه اثر بزرگ محسوب می شود. بخش دیگری از یافته ها نشان داد که بزرگترین اندازه اثر ترکیبی در شرایطی مشاهده می شود که از روش درمان شناختی - اجتماعی به عنوان متغیر مستقل بهره گرفته می شود. این امر نشاندهنده اهمیت تقویت مهارت شناختی -اجتماعی کودکان اتیسم در بهبود مهارت اجتماعی آنان است . کم ترین اندازه اثر در آموزش لگودرمانی نشاندهنده اهمیت آموزش مستقیم مهارت اجتماعی در افزایش کیفیت مهارت اجتماعی کودکان اتیسم می باشند. نتایج این فراتحلیل از تاثیر مداخله روشهای درمانی بر بهبود مهارتهای اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم حمایت می کند.

کلیدواژه ها:

اختلال اتیسم ، فراتحلیل ، مداخله های روانشناختی ، مهارتهای اجتماعی