بررسی علل آسیب شناسی تربیت دینی دانش آموزان

آسیب شناسی تربیت دینی « از دیرباز تاکنون دغدغه دینداران و اندیشمندان دینی بوده است . به همان اندازه که برنامه ریزی برای تربیت مهم است و برنامه ریزان در مسائل تعلیم تربیت باید تعیین کنند که در اهداف تربیتی ، به دنبال ایجاد چه تغیراتی در متر بیان هستند، بحث از آسب شناسی نیز از اهمیت برخوردار است . آسیبهای احتمالی در تربیت کوششهای مربیان را بی حاصل خواهد نمود. بنابراین شناخت جنبه های منفی در فعل و انفعالات تربیتی ، کم اهمیت تر از شناخت جنبه های مثبت نیست . یکی از آسیب های موجود در حوزه تعلیم و تربیت کشور، اجباری بودن تربیت دینی و عدم توجه به دانش آموز به عنوان انسانی انتخابگر و آزاد است . با توجه به اینکه یکی از وظایف مهم حکومت ، تربیت دینی و اخلاقی مردم است ؛ همچنین همه ما معتقدیم که تعلیم و تربیت باید دینی باشد و دانش آموزان را نمیتوان به حال خود رها کرد. امروزه، در دنیای جدیدی که به »دنیای همراه« معروف است و تقریبا همه روز، شاخص های دانش و مهارت های زندگی در آن از نو تعریف می شود، یکی از مهم ترین مسائلی که توجه اغلب صاحب نظران و متخصصان تعلیم و تربیت را به خود جلب نموده، رویکرد طرح نوین »تربیت دینی « در حوزه نظام آموزش و پرورش است . هر چند پس از پیروزی انقلاب اسلامی توجه به تربیت دینی دانش آموزان در صدر برنامه های وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت ، تا آنان را برای زندگی کردن در یک جامعه الهی - آرمانی آماده کند، با گذشت ۴دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ، هنوز تربیت دینی دانش آموزان ما با کاستی ها و متغیرهایی روبه روست ، که از آنها به عوامل آسیب زا در حوزه تربیت دینی یاد می شود. مهم ترین مسئله در این پژوهش ، گفتمان آسیب شناسی تربیت دینی با رویکرد عملی است ؛ و هدف از انجام آن بررسی وشناخت عوامل و متغیرهایی است که متوجه این جنبه از تربیت دانش آموزان ما در شرایط فعلی است ؛ و تشخیص آن، نوعی پیشگیری و در حقیقت ، تلاشی مشفقانه برای افزایش مصونیت تربیت دینی از آفات است . نوع این تحقیق ، توصیفی - تحلیلی است ؛ و ابزارهای گردآوری داده ها، مبتنی بر استفاده از کتاب ها، مقالات، آرای کارشناسان تعلیم و تربیت ، و حاصل مطالعات نگارنده است . آنچه به نظر نویسنده می رسد این است که آسیب را در درجه اول باید در متولیان امر تعلیم و تربیت دینی جستجو کرد زیرا آنها هستند که امر تربیت را بر عهده دارند و متربیان را پرورش می دهند. حال فرقی نمی کند که این مربیان نهادهای خواص باشند یا افراد آنچه مهم است نقش اساسی و تعیین کننده مربی ، معلم ، مادر، پدر، رهبران دینی به عنوان تربیت کننده هستند که باید مورد توجه و برسی و آسیب شناسی قرار گیرند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اموری چون کفر و دین ستیزی ، تظاهر به دینداری ، عبادتورزی جاهلانه و بی روح، غلو در دین از نشانگان آسیب مندی تربیت دینی است که خود ناشی از عوامل زمینه ای آسیب زایی همچون عوامل وراثتی و محیطی نامناسب ، حاکمیت نظام اقتصادی آسیب زا، اباحی گری و... نیز عوامل روشی آسیبزایی همچون تبیین نادرست تعالیم دینی، واکنش های ناصواب در برابر پرسشها و شبهات دینی، استفاده ازدروغ و خرافه، تحمیل و اجبار در تربیت دینی، تربیت قرنطینه ای و اکتفا به دیندهی و ارائه انبوهی از دانشها به متربیان است

کلیدواژه ها:

تربیت ، دین ، حس مذهبی ، دانش آموزان ، کارکرد ، آسیب شناسی