پنج بعد نوآوری مدل کسب وکار؛ یک بررسی چندموردی از تحولات مدل کسب وکار شرکت های متصدی صنعتی

نوآوری فرآیند ورود محصولات و خدمات جدید به بازار را تشکیل می دهد و برای زنده ماندن و عملکرد یک شرکت حیاتی است. این امر به ویژه در بازارهایتجاری با فناوری پیشرفته که فشارها بر ای نوآوری در فرهنگ رقابتی حاکم است، بیشتر صدق می کند. اگرچه توانایی نوآوری بدون شک حیاتی باقی خواهدماند، رویکرد شرکت ها نیز برای نوآوری در حال پیشرفت است. مفهوم مدل کسب و کار در دوران رونق تجارت الکترونیک در دهه ۱۹۹۰ رواج پیدا کرد. درآن زمان، این مفهوم برای ارائه ایده های پیچیده تجاری به سرمایه گذاران بالقوه در بازه زمانی کوتاه مدتی، مورد استفاده قرار گرفت. از آن پس مفهوم مدلکسب و کار توسعه یافته و در حال حاضر، هم به عنوان ابزاری برای تجزیه و تحلیل سیستمی، برنامه ریزی و پیکربند ی ارتباطات و پیاده سازی یک یا چندواحد سازمانی و بخش های مربوط به محیط پیچیده سازمانی آنها کاربرد دارد و هم به عنوان یک دارایی استراتژیک بر ای مزیت رقابتی و عملکرد شرکتشناخته می شود. مدل کسب و کار مفهومی پیچیده و چند بعدی است که در مطالعات گذشته تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است. تاکنون مطالعات متعددیدر زمینه نوآوری مدل کسب و کار انجام شده است، با این حال این مطالعات عمدتا در یک صنعت خاص به بررسی تحول مدل کسب و کار یک شرکتپرداخته. همچنین هر مطالعه ای از دیدگاه خاصی این مفهوم را بررسی نموده است. به عنوان مثال مطالعات در حوزه نوآوری مدل کسب و کار بر اساسبازیگران آن به پنج سطح فردی (کارآفرینان، کارمندان و مالکان)، تیم (مدیریت ارشد)، شرکت (شرکت ها و سازمان ها)، شبکه (شرکا و کنسرسیوم) و محیطنهادی شرکت (صنعت، بازار، بخش و جامعه) تقسیم شده است. همچنین مدیریت استراتژیک، مطالعات سازمانی، بازاریابی، عملگرایی و کارآفرینی به عنواندیدگاه ها و ر ویکردهای مورد استفاده در مطالعات این حوزه بوده است. ارائه مدل ها و چارچوب های گوناگون در رابطه با نوآوری مدل کسب و کار مبتنی برپیش فرض ها و دیدگاه های مختلف، سبب شده تا این حوزه از جامعیت الزم برخوردار نبوده و دچار پراکندگی و عدم انسجام گردد. بدون شک بازنگری اینحجم از دانش میتواند حقایق نوینی را در این زمینه آشکار سازد. بنابراین نیاز به شیوه ای که بتواند بررسی سازمان یافته ای از تحقیقات قبلی ارائه دهد ونتایج گروه های مشابه این گونه تحقیقات را در قالب تفسیری جامع تر از پدیده مورد بررسی ارائه دهد، به چشم می خورد. به همین دلیل این تحقیق با هدفشناخت جامع تر و درک عمیق تر نسبت به مفهوم نوآوری مدل کسب و کار و ابعاد آن، یک بررسی چندموردی از تحولات مدل کسب وکار شرکت هایمتصدی صنعتی انجام می پذیرد که به تفصیل بدان پرداخته می شود .