مشروعیت ازدواج اضطراری ناشی از اکراه، احکام و آثار آن

یکی از مهمترین عقود و قراردادهایی که در روابط خانوادگی میان افراد بسته می شود، عقد نکاح یا ازدواج است که از جمله آثار عقد نکاح، میتوان به محرم شدن زن و مرد به یکدیگر و ایجاد شدن علقه و رابطه زوجیت میان آنها اشاره نمود. علاوه بر این، عقد نکاح سبب میشود که هر یک از زن و مرد حقوق و تکالیفی را که در قانون و شرع برای زوجین مقرر شده را بپذیرند و ملزم به انجام آن بشوند. یکی از مسائل مهم خانواده در امر ازدواج، اکراه در عقد نکاح است. در این خصوص بعضی از فقها عقد ناشی از اکراه را باطل دانسته و برخی آن را صحیح میدانند. ثمره این اختلاف در آثار وضعی و تکلیفی آن ظاهر میشود، مانند تحقق نسب، حق میراث، تعلق مهر و عدم آن و غیره. اکراه با مفاهیم دیگری مانند اضطرار و اجبار از آن جهت که در هر سه، انسان وادار به انجام یا ترک کاری می شود، مشترک است، اما تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند.اضطرار،احتیاج به شیء بوده و به معنای سوء حال و شدت حال تعریف شده است در مناطقی که اکراه زوجه و یا زوج برای ازدواج صورت میگیرد، تهدیدها این گونه است که اگر ازدواج را قبول نکنند، مورد ضرب و جرح قرار میگیرند و یا تهدید میشوند که از ارث محروم شده و باعث بیرون کردن فرزند از خانه و فامیل میشود و شخص اکراه شده برای حفظ امنیت و آرامش خانواده و یا آبروی فامیل، حاضر به عقد اکراهی میشوند. اکراه، ویژگی خاصی را در فعل مکلف ایجاد میکند که به واسطه آن آثار تکلیفی و وضعی فعل تغییر می یابد.

کلیدواژه ها:

اکراه ، اضطرار ، اجبار ، نکاح ، قصد ، رضا