بررسی نقش و تاثیر نحوه گذراندن اوقات فراغت بر وضعیت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان های نظری شهرستان ارسنجان استان فارس

اوقات فراغت و وضعیت تحصیلی مناسب ، در سنین جوانی به دلیل شرایط خاص این دوره ، از مهم ترین و اساسی ترین نیاز ها و فعالیت های موجود در زندگی جوانان است. اوقات فراغت بر زندگی جوانان تا حد زیادی تاثیر گذار بوده و از مهم ترین بخش های زندگی جوانان که در ارتباط با اوقات فراغت است ، وضعیت تحصیلی آنان می باشد که به عبارتی بخش مهمی از سرنوشت زندگی را مثل آینده شغلی برای آنها رقم می زند. از این رو دانش آموزان باید بدانند که اوقات فراغت خود را چگونه بگذرانند تا علاوه بر مصون ماندن از آسیب های آن بتوانند از اوقات فراغت در جهت پیشرفت تحصیلی بهره وری مناسب و لازم را داشته باشند. بنابراین اوقات فراغت و تحصیل امری ضروری زندگی جوانان هستند. فراغت به معنای آسودگی و تحصیل میزان عملکرد درسی دانش آموز است. پژوهش حاضر در پی بررسی نقش و تاثیر اوقات فراغت بر وضعیت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان های شهرستان ارسنجان بوده و مباحثی چون فعالیت های فراغتی، یافتن تاثیرات بین فراغت و تحصیل، شناخت تاثیرات و شیوه مناسب بهره وری از اوقات فراغت برای تحصیل و... بررسی شده است. روش پژوهش به صورت ترکیبی همزمان بود. جامعه آماری در بخش کمی پژوهش شامل دانش آموزان دختر و پسر در رشته های تجربی، ریاضی و انسانی دامنه سنی ۱۶ تا ۱۸ سال هستند مجموعا ۸۴۶ (۴۸۶ پسر و۳۶۰ دختر) نفر می باشد. و نمونه گیری در بخش کمی به صورت تصادفی خوشه ای از ۲۷۱ نفر و در بخش کیفی تا رسیدن به اشباع نظری ادامه داشت(۲۷۱پرسشنامه و ۳۹مصاحبه ). روش کار در بخش کمی توصیفی و در بخش کیفی پدیدار شناسی بود. ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کمی استفاده از پرسشنامه و در بخش کیفی مصاحبه بود. داده های بخش کمی با استفاده از نرم افزار SPSS و داده های کیفی با نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند. یافته های بدست آمده نشان دادند که دانش آموزان اوقات فراغت خود را تحت تاثیر امکانات، شرایط، وقت، دوستان، جنس، رشته و... تنظیم می کنند و عموما در اموری مانند استراحت(۱۷درصد)، تفریح و گردش(۱۴درصد)، فضای مجازی(۱۴درصد) و تلویزیون و موسیقی(۱۳درصد)، ورزش(۱۲درصد) و دیدار وصحبت با آشنایان و دوستان(۱۰درصد) می گذرانند. همچنین بین اوقات فراغت با وضعیت تحصیلی دانش آموزان ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. بر این اساس می توان نتیجه گرفت برای پیشرفت تحصیلی اوقات فراغت باید در کمیت مناسب و در کیفیت متناسب باشد و همچنین باید دانش آموزان فعالیت های فراغتی خود را به دلخواه خود انجام دهند تا تاثیرات مثبتی بر تحصیل نمایان شوند این تاثیرات شامل دو دسته مستقیم که به میزان فعالیت های کمی ، و غیرمستقیم که به کیفیت فراغت و آمادگی ذهنی دانش آموز وابسته است میشوند.

کلیدواژه ها:

اوقات فراغت ، وضعیت تحصیلی ، نوجوانان و جوانان ، فراغت سالم.