قلمرو آزادی بیان از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

یکی از وجوه مهم و کلیدی آزادی سیاسی، حق آزادی بیان می باشد که اگر در جامعه ای نباشد، بخشی بزرگ از آزادی از دست می رود و طبیعی می باشد که جلوه بیرونی آزادی اندیشه، خود را در آزادی بیان نشان می دهد. این امر از بعضی آیات قرآن کریم که بر شنیدن گفتار دیگران، پیروی از احسن، جدال احسن، تبعیت از برهان، انتخاب گزینه بهتر و امر به معروف و نهی از منکر تاکید دارند، قابل برداشت است؛ هرچند این امر به معنای آن نمی باشد که آن آزادی، حد و مرزی ندارد؛ بلکه رعایت حقوق دیگران، موازین شرعی و عقلی و رعایت قانون عادلانه، از حدود آن به شمار می آید. با عنایت به اهمیت مسئله هدف از این مقاله بررسی قلمرو آزادی بیان از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه است. روش مطالعه در این پژوهش کتابخانه ای و بر اساس رویکرد توصیفی است. بررسی ها حاکی از آن است که از قرآن کریم و نیز روایات و سیره ی معصومین فهمیده می شود که اسلام آزادی بیان را به رسمیت می شمارد زیرا اگر آزادی بیان و طرح گفتارهای متفاوت وجود نداشته باشد، آدمی هیچ وقت پی به حقانیت اسلام درمیان مکاتب مختلف نمی برد. اگر استدلال ها و دلایل گوناگون در کنار یکدیگر مطرح نگردد،سخن باطل و حق تمییز داده نمی شود. از منظر آیات و قرآن کریم آزادی بیان ثابت وجایز شمرده شده است. آزادی بیان از دیدگاه قرآن حق مشروع هر انسانی است و آیات فراوانی در این زمینه وجود دارد.

کلیدواژه ها:

آزادی بیان ، قرآن ، نهج البلاغه ، قلمرو