نگاهی به مدارس اسلامی در عهد پهلوی دوم

یکی از وجوه دین مبین اسلام، تعلیم و تعلم است و ارج و اهمیت آن به اندازه ای است که میتوان اسلام را دین تعلیم و تربیت و علم دانست. این حقیقت را از صریح آیات و روایات دینی میتوان دریافت و آن را در شیوه و سیره عملی معصومین علیهم السلام دید. دینی که اسیران جنگی را در ازای سوادآموزی به مسلمانان آزاد کند جای تردیدی در اهمیت تعلیم و تعلم باقی نمیگذارد. اما استعمار برای سلطه بر کشورهای جهان و از جمله کشورهای مسلمان ناگزیر میبایست نظام آموزش و پرورش دینی و ملی آنها را براندازد و بر اساس فرهنگ استعماری خود آن را تاسیس و تقویت کند. رجال آزاده و مسئول در گوشه و کنار جهان اسلام برای تاسیس، حفظ و تقویت مدارس غیروابسته به رژیمهای دست نشانده استعمار، اهتمام بلیغی نمودند و از جمله در ایران اسلامی این گونه مجاهدتها و کوشش های ارزشمند تاریخی کاملا محسوس بود. تاسیس مدارس و مراکز تعلیمات دینی و دخالت و اهتمام در تهیه متون دینی مدارس یکی از فعالیتهای بنیادی و ریشه ای مسلمانان غیرتمند در عصر تاریک حاکمیت سلطه و استعمار بر ایران است. این گونه مراکز بعضا مورد حمایت مستقیم یا غیرمستقیم مراجع تقلید و بازاریان متدین قرار گرفته و توسعه چشمگیری مییافتند. از جمله میتوان به »جامعه تعلیمات اسلامی « اشاره کرد که در سال ۱۳۲۲ ه. ش توسط شیخ عباسعلی قرائتی معروف به حاج آقای اسلامی در تهران تاسیس شد و به تدریج در تمامی ایران گسترش یافت. این مرکز مورد تایید مرجع تقلید بزرگواری همچون آیات عظام بروجردی، حکیم، خوانساری، طباطبایی و امام خمینی (ره) قرار گرفت و نقش بسزایی در تربیت روشنفکران مسلمان و نسل جوان متعهد به اسلام در دوران قبل از انقلاب داشت. در مقاله زیر تاریخچه و فعالیتهای این مرکز را اجمالا مرور مینماییم.

کلیدواژه ها:

مدارس اسلامی ، عصر پهلوی دوم ، تعلیمات اسلامی