واکاوی تحلیلی-قیاسی آثار معماری ارگانیک در ایران (دوره پهلوی دوم)

زمینه و هدف: سبک ارگانیک، به تاثیر از جنبش های آزادی خواهانه برگرفته از مدرنیسم، شکل گرفت که برای بیان آزادی خواهی در شخصیت معمارانه خویش، ویژگی ها و اصولی مانند طبیعت به عنوان الگو، فردگرایی و ملی گرایی را تعریف نمود. با وجود مطرح بودن این سبک تا به امروز، هنوز شناخت جامعی از آن در معماری معاصر ایران صورت نگرفته، لذا، در این پژوهش به تحلیل آثار معماری این سبک، در دوره -پهلوی دوم- پرداخته می شود تا بدینوسیله، ویژگی های مشترک آ ن ها تبیین گردند. روش بررسی: پژوهش تاریخی حاضر، با رویکردی تحلیلی-تطبیقی، از استدلال استنتاجی و قیاسی بهره گرفته است. ابتدا، اصول معماری سبک ارگانیک، که از مطالعه تطبیقی شواهد مکتوب و اسناد موجود، به دست آمدند، به عنوان معیار سنجش تبیین شدند. سپس، فهرستی از آثار معماری ارگانیک در ایران تهیه گردید تا به شیوه نمونه گیری هدفمند، نمونه هایی جهت تحلیل انتخاب شوند. درنهایت نیز نمونه موردی های تحلیل شده، با اصول معماری ارگانیک، مورد قیاس قرار گرفتند. یافته ها: معماری ارگانیک در ایران، جهت طراحی بنا و منظر، با اهداف مختلفی به کار گرفته شده که در این میان، حفظ پتانسیل های محیط طبیعی و استفاده دوباره از آن با حداقل دخالت انسانی در راستای موضوع طراحی، مشترک هستند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهند آثار معماری ارگانیک در ایران در دوره پهلوی دوم، هرکدام به تبع سبک ارگانیک، توانسته اند در عین تفاوت با یکدیگر به لحاظ معماران و نحوه طراحی، دارای مفاهیمی مشترک همچون تلفیق محیط مصنوع با محیط طبیعی باشند که از سبک ارگانیک سرچشمه گرفته و در آثار مزبور ظهور یافته اند.

کلیدواژه ها:

معماری ارگانیک ، معماری پهلوی دوم ، معماری مدرن ، معماری معاصر ایران.