بررسی رفتار شهروندی سازمانی در سیستم های آموزش و پرورش

رفتار شهروندی سازمانی که اصطلاحی جدید در ادبیات بازرگانی و بخصوص بازاریابی داخلی است به رفتارها و نگرش های کارکنان در قبال سازمان اشاره دارد. در این بخش تلاش شده است تا به این مفهوم با یک دید جامع، نگریسته شود. به همین خاطر شش متغیر مرتبط با رفتار شهروندی و چگونگی رابطه آنها با رفتار شهروندی مورد بررسی قرار گرفته است. مفهوم رفتار شهروندی سازمانی با مفاهیم مربوط به اعتقاد در مورد مسئولیت پذیری جمعی که در ادبیات آموزش و پرورش توجه زیادی را به خود جلب کرده است رابطه نزدیکی دارد و به مسئولیت پذیری معلمان در قبال یادگیری دانش آموزان اشاره می کند. زمینه های مطالعاتی بسیاری نشان داده اند که رفتار شهروندی سازمانی، اثربخشی مدارس را به دلیل تحت الشعاع قرار دادن منابع برای اهداف تولیدی، کمک به هماهنگ سازی فعالیت های درون سازمان و توانا ساختن معلمان به سازگار شدن بیشتر و اثربخش تر با تغییرات محیطی افزایش می دهد. تعهد معلمان به دانش آموزان، تعهدی درونی، احساسی و اخلاقی به شمار می آید و معلمان خوب نسبت به تدریس و یادگیری دانش آموزان بسیار دلواپس هستند. این ویژگی ها، رفتار شهروندی سازمانی معلمان را احساسی تر، درونی تر و اخلاقی تر از کارکنان سازمان های غیر آموزشی می کند. با استناد به گفته دیپائولا و شانن موران - ۲۰۰۱ - رفتار شهروندی سازمانی برای بررسی و پژوهش، متغیر پیچیده و دشواری به حساب می آید، بنابراین، اصرار بر اجرای شیوه های کمی صرف منطقی به نظر نمیرسد. همچنین، از نظر روش شناسی، بیشتر مطالعات پیشین در حوزه سازمان های آموزشی بر مبنای رویکرد کمی انجام گرفته و تنها پژوهش های اپلاتکا ۲۰۰۶ - ؛ ۲۰۰۹؛ - ۲۰۱۱ از نوع کیفی و از طریق مصاحبه نیمه ساختمند با معلمان بوده است. نتایج پژوهش های اپلاتکا چشم اندازهای نوینی از رفتار شهروندی سازمانی معلمان پدید آورده که قبل تر از او پژوهش های کمی در آشکار ساختن آن ها ناتوان بوده اند.

کلیدواژه ها:

رفتار سازمانی ، سازمان آموزشی ، معلم ، رفتار شهروندی ، مطالعه.