تحلیل و بررسی موانع خلاقیت در سیستم های آموزش و پرورش

یکی از موانع اصلی خلاقیت در سیستم های آموزش و پرورش، ساختارهای سخت گیرانه و رویکردهای سنتی به تدریس است. بسیاری از سیستم های آموزشی بر پایه حفظ و تکرار مطالب تئوریک بنا شده اند و به جای تاکید بر تفکر انتقادی و خلاق، دانش آموزان را به حفظ اطلاعات تشویق می کنند. این رویکرد باعث می شود دانش آموزان فرصت کمتری برای خلاقیت و ابتکار داشته باشند، زیرا بیشتر زمان و انرژی خود را صرف آماده شدن برای امتحانات و کسب نمرات خوب می کنند. علاوه بر این، کلاس های درس معمولا به شکلی ساختار یافته و برنامه ریزی شده هستند که امکان آزمایش و کاوش آزادانه را محدود می کند، و در نتیجه، دانش آموزان کمتر به چالش های خلاقانه و فعالیت های مبتنی بر حل مسئله تشویق می شوند.یکی دیگر از موانع خلاقیت در سیستم های آموزش و پرورش، عدم وجود حمایت و تشویق کافی از سوی معلمان و مدیران است. بسیاری از معلمان به دلیل فشارهای کاری، برنامه های درسی سنگین و نبود منابع و زمان کافی، نمی توانند فرصت های کافی برای فعالیت های خلاقانه ایجاد کنند. در برخی موارد، معلمان خود نیز به دلیل عدم آموزش مناسب در زمینه روش های تدریس خلاقانه و نوآورانه، نمی دانند چگونه باید این نوع فعالیت ها را در کلاس درس پیاده سازی کنند. همچنین، سیستم های آموزشی که بر نتایج و عملکرد کمی دانش آموزان تمرکز دارند، کمتر به جنبه های کیفی و خلاقانه یادگیری اهمیت می دهند، که این موضوع می تواند انگیزه معلمان برای تشویق خلاقیت را کاهش دهد.یکی از موانع دیگر، فرهنگ و نگرش های اجتماعی حاکم بر آموزش و پرورش است. در بسیاری از جوامع، موفقیت تحصیلی با کسب نمرات بالا و ورود به دانشگاه های معتبر سنجیده می شود، و به همین دلیل، خلاقیت و نوآوری که ممکن است منجر به مسیرهای غیرمتعارف و نامعمول شود، کمتر مورد تشویق قرار می گیرد. این نگرش ها می توانند فشارهای روانی و اجتماعی زیادی را بر دانش آموزان وارد کنند و آن ها را به سمت رقابت های غیرخلاقانه و تمرکز بر اهداف کوتاه مدت سوق دهند. در چنین محیطی، دانش آموزان از ترس اشتباه کردن و شکست، کمتر تمایل به تجربه و کاوش ایده های جدید دارند، که این موضوع به شدت می تواند خلاقیت و نوآوری را در سیستم های آموزشی محدود کند. (کسرایی، ۱۳۶۰).

کلیدواژه ها:

فشار روانی ، نوآوری ، سیستم ، خلاقیت ، سازمان ، آموزش و پرورش