تحلیلی بر نقوش حک شده بر سنگ نگاره های گورستان سفیدچاه (با رویکرد رمزپردازانه میرچا الیاده)

انسان در دوران مختلف تاریخی از طریق تصویر و نمادپردازی توانسته است مفاهیمی را نمودار سازد که به شیوه های دیگر قابل بیان نبوده است. از جمله این مفاهیم، تصاویر روی سنگ گورها است که بستر مناسبی برای بیان تفکر و اعتقادات او بوده است. گورستان سفیدچاه (در شرق مازندران) با قدمت ۱۲۰۰ ساله سرشار از نمادهای تصویری است که این مکان را به گنجینه ای فرهنگی و تاریخی تبدیل کرده است. نقوش طرح شده هندسی، گیاهی، خوشنویسی و ... روی سنگ گورهای این گورستان ارتباط مستقیمی با تفکر، آداب و سنن و باورهای آیینی مردم در روزگار قدیم دارد. با این دیدگاه مقاله حاضر که با هدف معرفی و دسته بندی نقوش حک شده بر سنگ گورها در گورستان سفیدچاه به بررسی مفاهیم چند لایه تصاویر در نقوش این گورستان بر اساس دیدگاه رمزپردازانه میرچا الیاده با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری مطالب کتابخانه ای و اغلب میدانی می پردازد، در پی شناسایی گوشه ای از اعتقادات ساکنین این منطقه با تحلیل نمادگرایانه تصاویر و نقوش مفهومی گورستان سفید چاه بر اساس دیدگاه رمزپردازانه میرچاالیاده می باشد و با دسته بندی نقوش سنگ گورها به دنبال پاسخگویی به این پرسش که: مفاهیم چندلایه و عناصر نمادین در نقوش گورستان سفیدچاه بر اساس دیدگاه رمزپردازانه میرچاالیاده چگونه قابل بررسی می باشند؟ به این نتیجه دست می یابد که این عناصر نمادین و رمزگونه که میرچاالیاده از آن به عنوان رمزهای دینی یاد می کند، دارای لایه های متعدد و چند معنایی هستند و می توانند هم زمان چندین معنای متفاوت را به مخاطب منتقل سازند و به زندگی انسان معنا بخشند.

کلیدواژه ها:

سفیدچاه ، رمزپردازی ، گورستان ، سنگ گور ، نقوش تصویری