بررسی تطبیقی نگارگری مکتب تبریز در دوران ایلخانی و صفوی

نگارگری در تاریخ ایران از سابقه باارزش و درخشانی برخوردار است. حمایت حکومت ها در دوره های مختلف تاریخی بر غنا و ارزش این هنر بسیار افزوده و شهرهای بسیاری به عنوان مراکز نگارگری شناخته شده اند و تبریز یکی از آن ها است که دو دوره درخشان نگارگری را از سرگذرانده است. دوره نخست، مربوط به عهد ایلخانی و دوره دوم متعلق به اوایل عهد صفوی است. سوالی اصلی که در مطالعه پیش رو مطرح است این است که نگارگری تبریز دراین دو دوره چه شباهت ها و تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟ فرض بر این است که نگارگری مکتب تبریز عهد صفوی شباهت اندکی با دوره ایلخانی داشته و از منابع متفاوتی الهام گرفته است. یافته های این پژوهش که جمع آوری اطلاعات آن به روش کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده است نشان می دهد که ترکیب بندی و زاویه نگاه در دو مکتب اول بسته و در مکتب دوم تبریز بازتر و وسعت دید بیشتری دارند. از لحاظ رنگ آمیزی و نوع رنگ ها نیز در مکتب اول تنوع رنگی کم تری دیده می شود، حال آن که قدرت و تنوع رنگ ها در مکتب دوم تبریز بیشتر است. همچنین، حیوانات و پوشش گیاهی در مکتب نخست تبریز از واقع گرایی بیشتری برخوردارند و در قلم گیری ها و همینطور چهره افراد و ابرها تاثیر هنر چین به خوبی قابل مشاهده است. در مکتب دوم تبریز هم این تاثیرات در ترسیم ابرها و حیوانات تخیلی مثل دیوها و اژدها همچنان باقی است، اما در چهره ها ویژگی های ترکی غالب است.

کلیدواژه ها:

نگارگری ، مکتب تبریز ، دوره ایلخانی ، دوره صفوی.