مرور ۳۰ سال کتاب شناختی مفهوم ترجیحات محیطی در فضاهای شهری (بررسی سیر تحول، خلاءها و تعیین اولویت ها)

ترجیحات محیطی به عنوان یکی از مباحث رایج در چند دهه ی اخیر مورد توجه جوامع علمی قرار گرفته است و با توجه به این که توسعه ی مصور سازی علم سنجی در جوامع دانشگاهی رونق یافته است، بررسی جامع و نظام مند مطالعات ترجیحات محیطی در فضاهای شهری و به تصویر کشاندن جریانا ت حاکم بر مطالعات این حوزه می تواند به داشتن نگاهی جامع نگر به این مفهوم علمی کمک شایانی کند. در دهه ی اخیر روش های مختلف علم سنجی و مصورسازی مطالعات انجام شده در هر حوز هی دانش بشری و به ویژه شهرسازی توسعه ی چشم گیری داشته است. بررسی های انجام شده در این زمینه نشان می دهدکه تاکنون مطالعات جامعی بر اساس شواهد علمی روند تولید علم در تحقیقات ترجیحات محیطی در فضاهای شهری را و اولویت های پژوهشی آینده به منظور ارتقاءکیفی این تحقیقات ، انجام نشده است، به همین منظوراین پژوهش به شناخت آن دسته از شاخص های ترجیحات محیطی که طی چند سال اخیر در ارتباط با فضای شهری قرارمی گیرد، می باشد. این پژوهش با هدف کاربردی و ماهیتی توصیفی- تحلیلی به بررسی و تجزیه و تحلیل شاخص های ترجیحات محیطی در فضاهای شهری در مقالات نمایه شده پرداخته است. این پژوهش برای تجزیه و تحلیل مقاله های بازیابی شده، از روشهای علم سنجی و بررسی های کتابخانه ای با استفاده از نرم افزار VOSviewer در پایگاه اطلاعاتی scienceDirect استفاده کرده است. برای این منظوربه تحلیل موضوعی، مولفه ای و جریانات موثرکه از نظرشاخص های ترجیحات محیطی، روند تغییرات شاخص ها ، مکان ها و زمان هایی که بیشترین مطالعات رابر روی مفهوم ترجیحات محیطی در فضاهای شهری داشتند ( طی ۳۰ سال اخیر) مورد بررسی قرار گرفته و دسته بندی شده است نتایج نشان می دهدکه پژوهش های ترجیحات محیطی طی ده ساله ی اخیر به طور چشم چشمگیری افزایش یافته و کشورهایی از جمله چین، انگلستان، امریکا در شبکه پژوهشی این حوزه نقش بسزایی داشتند و پر تکرار ترین واژه ها عبارتند از: برنامه ریزی شهری ، منظر ، برنامه ریزی محیطی، سلامتی و زیبایی . یافته های این پژوهش علاوه بر کمک به درک بهتر ادبیات ترجیحات محیطی به شناسایی شکاف های پژوهشی موجود در این حوزه نیز کمک می نماید و راهگشای مسیرهای آتی مطالعاتی و تحقیقاتی پژوهشگران این حوزه می باشد .

کلیدواژه ها:

ترجیحات محیطی ، فضای شهری ، برنامه ریزی شهری ، VOSviewer