تونل تقاطع خیابان آزادی- استاد معین، احیای یک پروژه شهری

با توجه به ضرورت تسهیل آمد و شد در تقاطع خیابان آزادی و استاد معین در سال ۱۳۹۳ طراحی پروژه زیرگذر استاد معین با حفاری به روش کند و پوش انجام شد. در این طرح مسیر شمال به جنوب و بالعکس به صورت زیرگذر و مسیر شرق به غرب و بالعکس در تراز فعلی خیابان آزادی در نظر گرفته شده بود. عملیات اجرایی پروژه زیرگذر استاد معین در سال ۹۴ آغاز شد، اما تنها پس از حدود ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی تا اسفند ۹۵، عملیات ساخت به دلیل برخورد به معارضاتی نظیر لوله های انشعاب آب ۳۰۰و ۷۰۰ و همچنین کابل های مخابراتی در محدوده تقاطع خیابان آزادی و خیابان استاد معین متوقف شد. حضور تاسیسات زیاد شهری از جمله لوله آب ۹۰۰ میلی متری در عمق ۲/۷۵ متری و لوله گاز ۷۰۰ میلی متری و عدم امکان هدایت ترافیک و اجرای شمع و دال بتنی در خیابان آزادی، ادامه پروژه به روش کند و پوش را غیر ممکن کرده و طراحی به روش تونلی در دستور کار قرار گرفت. در سال ۹۷ با تغییر در طول و عمق پروفیل مسیر، اجرای تونلی در تقاطع خیابان آزادی مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به اجرای بخش قابل ملاحظه ای از شمع ها، در اولین چالش طراحی و تحکیم شمع های اجرا شده با توجه به کاهش عمق گیرداری آن ها صورت پذیرفت. در طرح جدید طول رمپ جنوبی ۱۳۶ متر، طول زیرگذر جنوبی ۱۳۲ متر، طول بخش تونلی ۷۲/۵ متر، طول زیرگذر شمالی ۱۱ متر و طول رمپ شمالی به ۳۱۴/۵ متر افزایش یافت. چالش های اصلی در بخش تونلی به صورت خلاصه شامل مواردی چون روباره بسیار کم (در حدود ۵ متر) همراه با خاک دستی در مقابل با عرض دهانه حفاری بزرگ (در حدود ۱۸ متر)، تاسیسات متراکم و حساس شهری، کانال جمعآوری آب های سطحی در عمق ۳ متری و جریان دائمی ترافیک در خیابان آزادی می باشند. با توجه به عدم امکان استفاده از روش های پیش تحکیمی معمول مانند فورپولینگ، طراحی تونل با روش NATM و بصورت چند مرحله ای همراه با روش پیش تحکیمی خاص با استفاده از ۷ عدد تیر پیشرو صورت گرفت. در این مقاله چالش های طراحی و اجرایی پیش رو با توجه به تغییر طرح از زیرگذر به تونل مورد بررسی قرار خواهد گرفت

کلیدواژه ها:

تونل شهری ، چالش های طراحی ، مطالعه موردی ، تیر پیشرو ، NATM