مساله شهادت اقربا و مقبولیت آن در فقه اسلامی

شهادت در محاکم اسلامی نقش اساسی در اثبات دعاوی دارد و بسیاری از اختلافات با شهادت افراد عادل برطرف و بسیاری از ادعاها با شهادت شهود ثابت می شود. یکی از مسائل مورد اختلاف میان علما موضوع شهادت خویشاوندان است، آنچه که سبب این اختلاف شده مساله تهمت و ذی نفع بودن است. چرا که خویشاوندان عادتا اشتیاق نفع رساندن به هم را دارند و خود را بر دیگری ترجیح می دهند و اساس رابطه میان اعضای خانواده بر منفعت و دفع ضرر از یکدیگر است؛ پس گویی برای خود شهادت می دهند و شهادت برای خود هم مقبول نیست. اما عده ای دیگر از علما قائل به قبولی شهادت خویشاوندان هستند و رابطه شاهد و مشهود علیه هیچ تاثیری در پذیرش یا عدم پذیرش شهادت ندارد، چرا که یکی از شرایط شهادت، عدالت است. شهادت عادل برای شخص قریب و دور تفاوتی ندارد و همانگونه که شهادت شخص بعید برای دیگران مقبول است، شهادت شخص عادل قریب نیز برای یکدیگر مقبول است. آنچه که در این مقاله مورد بررسی قرار داده ایم مساله شهادت خویشاوندان است که در سه گروه قابل تفکیک است. این سه گروه شامل شهادت فروع برای اصول و برعکس، شهادت زن و شوهر برای یکدیگر و شهادت خویشاوندان غیر از فروع و اصول و زن و شوهر برای یکدیگر که با روش کتابخانه ای و با مراجعه به متون و نصوص دست اول مورد ارزیابی قرار گرفته اند.

کلیدواژه ها:

شهادت ، خویشاوندان ، مقبولیت ، عدم مقبولیت.