بررسی و تحلیل کارکرد عناصر داستانی در متون روایی (مطالعه موردی مکالمات حسنیه)

ادبیات و به خصوص ادبیات داستانی، ابزاری است که از دیرباز به عنوان بستری برای انتقال اندوخته­های فکری، فرهنگی و عقیدتی ادیان و تمدن­های مختلف بشری استفاده شده است. از سوی دیگر در قرن اخیر و به موازات پیشرفت علوم بشری، تلاش­های بسیاری از سوی اندیشمندان مسلمان برای بهرمندی هرچه بیشتر از منابع حدیثی در حوزه­هایی مانند طب، اقتصاد، روانشناسی و.. صورت پذیرفته است. در این بین موضوعاتی مانند داستان کوتاه و رمان با توجه به ماهیت مدرنی که دارند در نگاه ابتدایی مباحثی غریبه با متون حدیثی به نظر می­رسند؛ حال آنکه نوشته­هایی را می­توان یافت که ضمن دارا بودن وجه حدیثی و روایی، در قالبی داستان محور و رمان گونه ارائه شده­اند. رساله موسوم به مکالمات حسنیه از جمله این نوشته­ها است. در نوشتار پیش رو که با روش توصیفی-تحلیلی و با بهره­گیری از منابع کتابخانه­ای سامان پذیرفته، در پی پاسخ این پرسش است که: ابعاد و شئون تعامل عناصر داستانی و داده­های روایی موجود در مکالمات حسنیه، در چه گستره­ای قابل توصیف است؟ در این مسیر ضمن برشمردن جنبه­های فنی حوزه داستان نویسی مدرن در این متن، میزان گسترش مفاهیم روایی موجود در این نوشته، در پرتو جلوه­های هنری وابسطه به دانش داستانویسی، ارزیابی شده است که این مهم در نوع خود می­تواند جهت بازتولید ادبی و هنری چنین نوشت ­هایی، به صاحبان ذوق و اصحاب قلم راهکاری ارئه کند.

کلیدواژه ها:

مکالمات حسنیه ، داده­های روایی ، بازتولید ادبی ، گفت وگو ، شخصیت پردازی