تحلیل انتقادی نظام های رتبه بندی دانشگاه ها و موسسه های پژوهشی

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه پیشنهادهایی برای بهینه سازی عملکرد نظام رتبه بندی دانشگاه ها و موسسه های پژوهشی کشور با بهره گیری از ارزیابی معیار ها و فرآیند ارزیابی نظام رتبه بندی دانشگاه ها و موسسه های پژوهشی و نیز معیار های بین المللی رتبه بندی دانشگاه ها است. روش پژوهش: در راستای مطالعه چهار نظام شاخص بین المللی و پایگاه استنادی جهان اسلام با هدف شناسایی شاخص های ارزیابی و فرآیند رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور از روش مطالعه تطبیقی استفاده شد. سپس در حوزه شاخص های ارزیابی و فرآیند رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی با مبنا قراردادن شاخص ها و فرآیند رتبه بندی پایگاه استنادی جهان اسلام از تحلیل انتقادی استفاده شد و اقدام به ارائه پیشنهادها شد. از ۱۰ نفر از متخصصان در حوزه علم سنجی، وبومتریکس، علم اطلاعات و دانش شناسی در راستای اعتبارسنجی شاخص های منتخب استفاده شد. یافته ها: نظام های رتبه بندی در این پژوهش بر اساس شاخص های کشور، سازمان اصلی، وابستگی، زمان آغاز به فعالیت، هدف، معیارهای اصلی، منابع داده ها، شرایط ارزیابی، محدوده پوشش و حوزه فعالیت مطالعه شد. نتایج پژوهش نشان داد هدف عمده اکثر نظام ها کمک به دانشجویان در انتخاب دانشگاه برای تحصیل و مشاوره به دانشگاه ها برای بهبود وضعیت است. تاکید ویژه این نظام ها بر معیارهای پژوهش و آموزش تاکید ویژه دارند. منابع داده ها در اکثر نظام ها، نظرسنجی، خوداظهاری و پایگاه های اطلاعاتی معتبر است و بر ایجاد یا بهره گیری از نظام های ثبتی برای این منظور استفاده می کنند. نتایج: بر اساس نتایج حاصل شده در این پژوهش مشخص شد که نظام رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور بهتر است به صورت خصوصی و به صورت درآمدزا به فعالیت خود ادامه دهد و اهداف آن نیازمند بازنگری است و بر اساس اهداف لازم است فرآیند و معیارهای اصلی آن مورد بازنگری اساسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

نظام های رتبه بندی ، دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی ، کیو اس ، تایمز ، شانگهای ، سایمگو ، آی.اس.سی