اهمیت «تاریخ» و «تئوری» در پژوهش های روابط بین الملل

این مقاله به بررسی اهمیت تاریخ و تئوری در پیشبرد پژوهش های روابط بین الملل می پردازد. در نظام آموزشی رشته روابط بین الملل (و علوم سیاسی) در دانشگاه های ایران، به ویژه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، که دانشجویان ملزم به نوشتن پایان نامه هستند، بهره برداری حداکثری از ابزار «تاریخ» به شکل سنتی آن، یعنی استفاده توصیفی، گسترده و بعضا کلی گونه از تاریخ، بی جهت بر حجم یک کار پژوهشی می افزاید. از سوی دیگر، این نظام، بطور سنتی نقش برجسته و حداکثری به استفاده از «تئوری» برای هدایت پژوهش ها قائل است. این مسئله تبدیل به یک آفت جدی در هدایت و سودمندی پژوهش های روابط بین الملل در کشورمان شده است. تاریخ و تئوری تنها ابزاری هایی برای «قالب بندی» یک پژوهش در روابط بین الملل و ساده سازی فهم آن برای خواننده هستند. بر همین مبنا، بهره برداری از آنها باید به شکل «حداقلی» و صرفا برای کمک به فهم فرضیه اصلی نویسنده و با یک روش «ویژه» با هدف درک صحیح از روندهای جاری سیاسی، امنیتی و اقتصادی مختص به هر جامعه باشد. در این روش، بهره برداری از ابزار تاریخ هم به شکل کاربردی و برای تبیین روندهای موجود و به شکل بازگشت های سریع و آزادانه تاریخی در سرتاسر متن برای تبیین چرایی و تداوم روند رخداد یک پدیده تاریخی در زمان حال یا پیش بینی آینده صورت می گیرد. همزمان از تئوری صرفا برای قالب بندی بحث، آزمون فرضیه و عملیاتی کردن بحث در حوزه سیاستگذاری استفاده می شود.

کلیدواژه ها:

تاریخ ، تئوری ، روابط بین الملل کاربردی ، سیاستگذاری ، سیاست جهانی