مطالعه اثر دور آبیاری و مقادیر زئولیت بر شاخص های رشد و عملکرد لوبیا سفید (Phaseolus lanatus L.)

یکی از رویکرد های جدید در مدیریت منابع آب و خاک؛ استفاده از زئولیت به عنوان عامل حفظ رطوبت خاک و افزایش راندمان آب آبیاری است. بدین منظور آزمایشی برای بررسی اثر دور آبیاری و مقادیر مختلف زئولیت بر شاخص های رشد و عملکرد رقم پاک لوبیا سفید (Phaseolus lanatus L.)، به­صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک­های­ کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه­ای در ۲۰ کیلومتری شرق شهرستان بجنورد در سال زراعی ۰۲- ۱۴۰۱ انجام شد. تیمار­ها شامل دور آبیاری ۷، ۱۰ و ۱۳ روز به عنوان عامل اصلی و کاربرد سه سطح زئولیت در خاک (صفر، ۵ و ۱۰ تن در هکتار) به ‎عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که کمترین ارتفاع بوته در سطوح آبیاری در تیمار بدون زئولیت مشاهده شد. کاربرد ۱۰ تن در هکتار زئولیت، تعداد گره در بوته نسبت به سطح عدم مصرف زئولیت، افزایش معنی دار ۱۵/۱۸ درصد داشت. بالاترین سطح مصرف زئولیت سبب افزایش ۸۸/۱۳ درصد وزن ۱۰۰ دانه نسبت به عدم مصرف زئولیت شد. بیشترین عملکرد دانه (۵/۴۶۵۱ کیلوگرم در هکتار) در دور آبیاری هفت روز و کاربرد ۱۰ تن در هکتار زئولیت مشاهده شد. کمترین نشت الکترولیت مربوط به دورهای آبیاری ۱۰ و ۷ روز و کاربرد ۱۰ تن در هکتار زئولیت به­ترتیب به میزان ۸/۱۴ و ۳۴/۱۲ درصد بود. با کاهش فاصله آبیاری به ۱۰ و ۷ روز مشاهده شد که با افزایش مصرف زئولیت، شاخص برداشت افزایش یافت و در این بین، بیشترین شاخص مربوط به دور آبیاری هفت روز و مصرف زئولیت ۱۰ تن در هکتار به میزان ۵/۳۵ درصد بود. به طور کلی، می­توان گفت که کاربرد ۱۰ تن زئولیت در هکتار به­ویژه تحت اثر دور آبیاری هفت روز، می تواند منجر به تولید حداکثر عملکرد و ویژگی های رشدی لوبیا سفید گردد.

کلیدواژه ها:

اصلاح خاک ، پرولین ، حبوبات ، سوپرجاذب ، نشت الکترولیت