تاثیرات افزایش قیمت جهانی محصولات کشاورزی بر اقتصاد ایران با استفاده از مدل GTAP

امنیت غذایی از موضوعات مهم در دنیاست. همه گیری کرونا، حمله روسیه به اوکراین، خشکسالی و بسیاری از عوامل دیگر منجر به افزایش قیمت مواد غذایی به­ویژه در کشورهایی که وارد­کننده مواد غذایی بوده­اند شده است. کشور ایران نیز از جمله کشورهای وارد کننده مواد غذایی در جهان می­باشد. لذا افزایش قیمت مواد غذایی در جهان بدون شک بر بخش­های مختلف اقتصادی ایران نیز اثرگذار خواهد بود. در این مطالعه تلاش شده است تا با استفاده از یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه ویژه تجارت جهانی (GTAP) با دو منطقه­ ی ایران و بقیه دنیا (ROW) و چهار بخش اقتصادی شامل: کشاورزی، صنعت و معدن، نفت و خدمات به بررسی اثرات یک شوک قیمتی ۳۰ درصدی در قیمت جهانی محصولات کشاورزی پرداخته شود. این تجربه سیاستی نیازمند تغییر روش بستن مدل جهت تثبیت قیمت بازاری در ناحیه بقیه دنیا یا ROW، می ­باشد. این تجربه به­طور ضمنی نشان می دهد که کشور ایران به لحاظ کوچک بودن، تاثیر آن­چنانی بر قیمت ­های جهانی ندارد. نتایج نشان می­ دهد در صورت افزایش ۳۰ درصدی قیمت جهانی کالاهای کشاورزی، قیمت مصرف کننده در بخش کشاورزی ۴۹/ ۳ درصد و مقدار کالای مصرفی به اندازه ۳۷/ ۱ درصد نسبت به مقدار اولیه به ترتیب افزایش و کاهش می­یابد. علاوه بر این نتایج نشان می­ دهد میزان تولید در بخش کشاورزی و نفت افزایش و در سایر بخش­ ها کاهش می­ یابد. براساس معیار رفاه EV، سطح رفاه خانوار خصوصی به اندازه ۰۵/۳۳۴۹ کاهش می ­یابد و نتایج حاصل از تجزیه رفاه، مهمترین عامل اثرگذار بر رفاه را ناشی از تاثیرات تخصیص (کارایی) منابع معرفی می­ کند.

کلیدواژه ها:

قیمت جهانی محصولات کشاورزی ، مدل تعادل عمومی قابل محاسبه ویژه تجارت جهانی ، معیار رفاه EV