بازیابی مواد و انرژی با رویکرد هضم بی هوازی پسماندهای جامد شهری و هضم لجن و فاضلاب

این مقاله بدنبال بررسی بازیابی مواد و انرژی در پرتو هضم بی هوازی پسماندهای جامد شهری و هضم لجن و فاضلاب به روش علمی می باشد. در چند دهه اخیر منابع تجدیدپذیر انرژی که باعث آلودگی کمتر محیط زیست شوند بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. در این میان استحصال و بازیابی مواد و انرژی از ضایعات آلی جامد شهری برای تولید انرژی به دلیل کنترل گازهای گلخانه ای و کاهش آلودگی های زیست محیطی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگرچه هضم بی هوازی به عنوان یکی از بهترین روش های مواجهه با پسماندهای آلی جامد شهری مطرح است، با این حال، این فرآیند دارای محدودیت هایی نیز می باشد. از این رو هضم بی هوازی یکی از روش های تصفیه و مدیریت پسماندهای جامد آلی بوده و به عنوان راهکاری به منظور بازیابی ماده و انرژی از پسماند به شمار می رود. از دگر سو دفن بهداشتی پسماند در خاکچال ها به دلیل سادگی و صرفه اقتصادی بسیار رایج بوده، اما بدیهی است که این کار باعث آسیب رسانی به محیط زیست ، از بین رفتن بخش زیادی از منابع با ارزش موجود در پسماند و افزایش هزینه های تصفیه شیرابه خواهد شد. هضم بی هوازی در اکوسیستمهای طبیعی نیز مانند مردابها، ته نشینهای کف دریا و یا سیستمهای غیر طبیعی نظیر تصفیه خانه های فاضلاب، سیستمهای تصفیه هضم لجن و کود اتفاق می افتد. معمولا تولید متان آخرین مرحله تصفیه فاضلاب به روش بی هوازیست که از تولید و تجمع مقادیر زیاد مواد آلی در سیستمهای بی هوازی ممانعت بعمل می آورد. تجزیه مواد آلی به روش بی هوازی روشی متابولیکی است که در آن تجزیه مواد با راندمان کمتری تا روش هوازی انجام می گیرد. ارگانیسمهای بی هوازی معمولا انرژی زا هستند و اغلب محصولات نهائی حاصل از فعالیت آن ها با ارزش است. یافته ها گویای این است که هضم بی هوازی یک فرایند مناسب برای دفع پسماندهای شهری در ایران تلقی می گردد که می توان از زیست گاز تولیدی و مواد هضم شده آن استفاده نمود. به منظور مدیریت پسماند راهکارهایی از قبیل استفاده مجدد، بازیابی منابع و بازیافت ارائه شده است . از مهم ترین فواید فرآیندهای بی هوازی در تصفیه فاضلاب می توان به عدم نیاز به تجهیزات مکانیکی برای هوادهی فاضلاب از قبیل هواده سطحی شناور و ثابت و هواده عمقی، نیاز به فضای کمتر برای نصب و راه اندازی پکیج تصفیه، تولید لجن کمتر نسبت به سایر روش های هوازی، تولید بیوگازها و مصرف متان تولیدی در سایر صنایع به عنوان سوخت، مصرف انرژی کم، عدم نیاز به تغذیه منظم و دوره ای به منظور زنده نگهداشتن لجن برخلاف روش های هوازی، راندمان بالا در حذف BOD و COD در فاضلاب های صنعتی و بهداشتی، مقاومت بالا در برابر شوک آلی و هیدورلیکی اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

مواد و انرژی ، هضم لجن و فاضلاب ، هضم بی هوازی ، پسماندهای جامد شهری