بررسی نقش مهارت های سواد دیجیتالی استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در آموزش مجازی

هدف از این پژوهش شناسایی نقش مهارت های سواد دیجیتالی استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در آموزش مجازی است. روش پژوهش حاضر بر حسب نحوه اجراء از نوع پیمایشی و بر حسب نحوه گرد آوری داده ها و روش تجزیه و تحلیل پژوهشی توصیفی است و از آنجایی که پژوهش حاضر قصد دارد تا به بررسی مولفه های نقش مهارت های سواد دیجیتالی استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در آموزش مجازی بپردازد یک تحقیق کاربردی می باشد جامعه آماری پژوهش شامل ۶۹۰ نفر از استادان آموزشی متخصص دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمستان ۱۴۰۲ می باشد. حجم نمونه پژوهش بر اساس جدول مورگان ۲۴۸ نفر و برای نمونه گیری از روش تصادفی ساده استفاده شده است. پس از تهیه پرسش نامه و پیش از اجرای آزمون، ۲۰ نسخه پرسش نامه در اختیار صاحبنظران و استادان مجرب قرار گرفت که پس از بررسی سوالات پرسشنامه و رفع اشکال آن، استاندارد بودن آن اعتبار محتوایی و صوری آن تایید شد. سپس پرسشنامه بین افراد نمونه توزیع گردید. به منظور گردآوری اطلاعات در خصوص مبانی نظری و پیشینه تحقیقات مورد مطالعه، از مطالعات کتابخانه ای استفاده شد و برای داده های مربوط به نظرات جامعه پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه مذکور شامل دو بخش، بخش اول پرسش نامه شامل ویژگی های جمعیت شناختی شامل: سن، جنس، سابقه و. . . بخش دوم شامل۶۰ سوال مرتبط با ۶ عامل مهارت های سواد دیجیتالی است. تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات: پس از گردآوری داده ها، داده های خام به محیط نرم افزاری  انتقال و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور محاسبه امتیازات مربوط به هر معیار اصلی، نخست امتیازات مربوط به معیارهای فرعی مرتبط با آن محاسبه شد. سپس امتیازات به دست آمده در ۵ گروه دسته بندی شد: کاملا مخالفم (۱)، مخالفم (۲)، نظری ندارم (۳)، موافقم (۴) کاملا موافقم (۵). در این امتیازدهی، نمره یک کمترین و ۵ بالاترین امتیازی بود که به نقش مهارت های سواد دیجیتال استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در آموزش مجازی از نظر معیارهای اصلی و معیارهای فرعی اختصاص یافت. پیش از انجام آزمون فرضیه اصلی برای آگاهی از نرمال یا غیرنرمال بودن داده ها در ارزیابی فرضیه از آزمون کولموگروف-اس می رنوف تک نمونه ای استفاده گردید و در نهایت برای ارزیابی فرضیات پژوهش از آزمون آماری t تک نمونه ای و آزمون توزیع فراوانی استفاده گردید. ابتدا محاسبات مربوط به بررسی فراوانی و درصد فراوانی و بعد از آن از آزمون های پارامتریک جهت آزمون پرسش ها پژوهش استفاده شد و برای تحلیل و پاسخ دهی به پرسش های اساسی باتوجه به نرمال بودن داده ها از آزمون T مستقل و محاسبه تفاوت میانگین ها استفاده و برای پاسخدهی به پرسش اصلی پژوهش با استفاده از روش استودنت و ماینگین واریانس هر عامل مربوط به پرسشنامه و به دست آوردن t- value و عامل های اصلی و همچنین سایر موارد و نتایج آنها حاصل گردید. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان می دهد که مهارت های یادگیری سواد دیجیتالی شامل خود تنظیمی، کارآمدی ، موفقیت دانش، منابع دانش، چالش و نگرش، استادان دانشگاه علوم پزشکی در آموزش مجازی نقش مهم و مثبت داشته است. همچنین با استفاده از آزمون T مستقل، اختلاف آماری معناداری در سطح معناداری ۰. ۰۰۵ برای متغیرهای جنسیت، سابقه خدمت، سابقه استفاده از اینترنت، مدت زمان استفاده از اینترنت در روز، ابزار استفاده از اینترنت و مکان استفاده استادان دانشگاه علوم پزشکی و نقش آن در مهارت های یادگیری سواد دیجیتال نیز استفاده گردید نتایج نشان داد برخلاف سن استادان که باعث تفاوت در آزمون گردید، سایر موارد جمعیت شناختی تاثیر آنچنانی در مهارت های ایشان ایفا نکرده است. برای متغیر سن تحلیل واریانس (ANOVA) یک طرفه و نتیجه آماره P-value بیش از ۰. ۰۵ درصد، نشان می دهد که اختلاف معناداری در سطح معناداری ۰. ۰۵ در امتیاز مهارت های یادگیری سواد دیجتالی استادان در پنج سطح از سن جامعه پژوهش دیده می شود و آزمون معنادار است. بنابراین سن جامعه پژوهش در مهارت های یادگیری سواد دیجتالی آنان در آموزش مجازی تاثیر ایجاد کرده است. نتیجه گیری : با توجه به بیشترین تفاوت میانگین در آزمونه ها و همچنین بیشترین t-value به دست آمده، نقش مهارت نگرش و پس از آن مهارت منابع دانش به ترتیب بیشترین تاثیر را به عنوان مهارت های سواد دیجیتالی در آموزش مجازی استادان دانشگاه علوم پزشکی ایران داشته است. همچنین نتایج بررسی فرضیه ها نشان داد غیر از سن استادان که در مهارت های سواد دیجیتالی در آموزش مجازی نقش موثری دارد سایر موارد جمعیت شناختی از جمله جنسیت، سابقه خدمت، سابقه استفاده از اینترنت، مدت زمان استفاده از اینترنت در روز و ابزار استفاده از اینترنت و مکان استفاده از اینترنت استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران، تاثیر آنچنانی در مهارت های ایشان ایفا نکرده است.

کلیدواژه ها:

مهارت های سواد دیجیتالی ، سواد دیجیتالی ، آموزش مجازی ، دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران ، دانشگاه تهران ، استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران.