مقایسه تاثیر مجلس شورای اسلامی ایران و کنگره آمریکا بر سیاست خارجی تقابلی دو کشور (پسابرجام)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 192

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

IFPOLICY02_008

تاریخ نمایه سازی: 19 خرداد 1403

چکیده مقاله:

خروج آمریکا از برجام نقطه عطفی در سیاست خارجی دو کشور بود که بر عملکرد ارکان اثرگذار بر سیاست خارجی از جمله مجلس شورای اسلامی و کنگره آمریکا تاثیر گذاشت . زیرا مجلس شورای اسلامی ایران و کنگره آمریکا بر اساس اصول قانون اساسی در دو کشور، از ظرفیت های فراوان در دو حوزه تقنینی و نظارتی برای هدایت سیاست خارجی برخوردار هستند. در این پژوهش تلاش شده است اثرگذاری دو رکن قانونگذاری مذکور بر سیاست خارجی تقابلی دو کشور مورد بررسی قرار گیرد. برای تبیین اثرگذاری نهادهای سیاسی داخلی بر سیاست خارجی از نظریه واقع گرایی نوکلاسیک استفاده شده است . بررسی های انجام شده حاکی از این است که کنگره آمریکا در دورههای یکصدوپانزدهم ، یکصدوشانزدهم و یکصدوهفدهم با ابزارهای تقنینی و نظارتی در ممانعت از شکل گیری درگیری نظامی میان دو کشور در زمان دولت ترامپ و محدودیت در شکل گیری توافق در دوران دولت بایدن ایفای نقش کرده است . در مقابل مجلس شورای اسلامی در دورههای دهم و یازدهم ، تلاش کرده است با اقدامات تقنینی و نظارتی از سیاست خارجی کشور در تقابل با آمریکا حمایت کرده و پشتوانه های قانونی لازم برای حمایت از دستاوردهای هسته ای ، تقویت توان منطقه ای و قدرت بازدارندگی دفاعی جمهوری اسلامی را فراهم نماید. با این وجود، کنگره آمریکا نقش پررنگ تری را در سیاست خارجی این کشور در قبال ایران ایفا نموده است که ناشی از تفاوت در جایگاه دو نهاد در ساختار سیاسی و قدرت دو کشور در عرصه بین المللی و همچنین تفاوت در کارکرد و تاثیر نظامهای حزبی در ساختارها نهادهای سیاسی دو کشور است .

نویسندگان

مصطفی جهانبخش

دکترای تخصصی علوم سیاسی گرایش مسائل ایران، دانشگاه تهران. پژوهشگر مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، تهران، ایران