واسنجی روش هارگریوز-سامانی (H-S) در برآورد تبخیر و تعرق

تبخیر و تعرق به عنوان یکی از مولفه های مهم در مدیریت و برنامه ریزی آبیاری و بهرهوری کشاورزی می باشد. در روشهای غیرمستقیم تعیین تبخیر و تعرق مرجع ، روشی ساده، کارآمد و با نیاز به تعداد کم دادههای ورودی در اولویت هستند. یکی از گزینه های مطرح روش هارگریوز -سامانی به عنوان روش ساده و با تعداد داده کم می باشد که واسنجی روش، دقت را به شدت بالا می برد. هدف این تحقیق واسنجی روش با تعیین دقیق ضریب معادله در مناطق اقلیمی مختلف (اراک، بجنورد، تهران، نوشهر، ایلام، خرمآباد) است . روش فائو-پنمن - مانتیث به عنوان روش مرجع در فرآیند واسنجی می باشد. تغییرات دورهای ضریب هارگریوز-سامانی در تمام ایستگاهها مشهود است ، به طوری که کمینه مقدار ضریب در تمام ایستگاهها در ماه دسامبر اتفاق افتاده است و بیشینه مقدار در ماههای جولای و جون می باشد. مقدار ضریب در ایستگاههای تهران، بیرجند و ایلام بیشترین مقدار و در ایستگاه نوشهر کمترین مقدار را دارد. اگر متوسط ضریب برای هر ایستگاه محاسبه شود، مقدار افزایش ضریب از ایستگاه نوشهر به ایستگاههای اراک، ایلام، تهران، بیرجند و خرمآباد به ترتیب برابر با ۴۸/۹ ، ۹۱/۳۸، ۴۳/۶۴، ۸۹/۴۴ و ۳۴/۱۸ درصد می باشد. در نقشه پهنه بندی ضریب با روش کریجینگ از استانهای مازندران، مرکزی ، لرستان به طرف ایلام، خراسان جنوبی ، تهران مقدار ضریب افزایش یافته است . مقدار ضریب در قسمت های درونی و بیرونی استانهای مرکزی و لرستان با استانهای های ایلام، خراسان جنوبی و تهران کاملا متفاوت است . تغییرات زمانی و مکانی ضریب ، نیاز به واسنجی روش H-S را ضروری می سازد.

کلیدواژه ها:

تبخیر و تعرق ، مرجع ، واسنجی ، کریجینگ .