مصادیق جرایم مادی صرف در حقوق کیفری ایران

رکن روانی جرم به جهت آن که جنبه ی ذهنی دارد، اثبات آن با پیچیدگی های زیادی همراه است. جرائم مادی صرف، ازنظر ارکان تشکیل دهنده، بدون هیچ گونه عنصر روانی با وجود دست کم یک عنصر مادی ممکن است ارتکاب یابند و بهاصطلاح حقوق دانان عنصر روانی در این جرایم مفروض است، یعنی فرآیند احراز تقصیر به خاطر ضرورت حمایت ازمصالح جمعی، مراجع قضایی و قانونی را بر آن داشته است که در تصمیمات خود حقوق و مصالح فردی را در درجه دوماهمیت قرار دهند و تحمیل مجازات از طریق شیوه خاص مسئولیت کیفری بدون تقصیر تسهیل شده است. قانونگذار دراین مورد سخت گیرانه ترین نوع جرم انگاری را در نظر گرفته است، به طور مثال در قوانین داخلی، برای اعتبار بخشیدنبه حواله های بانکی، صرف صدور چک بلامحل را جرم دانسته و عدم آگاهی صادر کننده چک نسبت به خالی بودنحساب در اصل قضیه بی تاثیر است. همچنین در جرایم مادی صرف با فرض وجود رکن روانی بار اثبات آن از عهده یمقام تعقیب برداشته می شود و بر عهده ی متهم قرار می گیرد که با اثبات وجود یکی از عوامل رافع مسوولیت تبرئه شود.دراین صورت بار دلیل جابجا شده و با تقدم اماره مجرمیت بر اصل برائت اثبات برائت بر عهده ی متهم گذارده میشود .اما دراین خصوص میان امارات نسبی و مطلق باید قائل به تفکیک شد،در امارات نسبی امکان اثبات خلاف اماره وجود دارد وفرض خلافش هم مسموع است.یعنی در جرایمی که باتوجه به عمل ارتکابی اماره ی مجرمیت وجود دارد در صورتیکه این امارات را نسبی تلقی کنیم، در قانون به مرتکب این اجازه داده میشود که به دفاع از خویش بپردازد و خلاف آن امررا اثبات کند .روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه ها:

جرم ، رکن روانی ، اثبات ، مادی صرف ، مجرم