نسبت نفس و مزاج در فلسفه اسلامی و فلسفه ذهن

نفس و مباحث مربوط به آن از مهم ترین مباحث فلسفه و البته ارزشمندترین آنها به شمار می رود. ازاین رو بررسی نفس و یافتن نسبت آن با مزاج بسیار مهم و پر اهمیت است. به علاوه اینکه امروزه با ظهور فلسفه ذهن، مباحث نفس و بدن اهمیتی دو چندان پیدا کرده است. به لحاظ تبارشناسی بحث، بنیان باور به مزاج را می توان بر اساس طبیعیات قدیم و تفکر مشاء بررسی کرده و آن را در سنت فلسفی اسلامی پیگیری نمود. البته دوگانگی نفس و مزاج در چنین سنتی با ادله فراوانی قابل اثبات است. بر این اساس عموم فیلسوفان مسلمان، نفس و مزاج را دو امر جدا از هم تلقی می کنند. این در حالی است که بحث مزاج با وجود فیزیکی بودن ماهیتش، در فلسفه ذهن که خود رویکرد فیزیکالیستی دارد مورد بحث قرار نگرفته است. البته شاید این عدم توجه به خاطر تفاوت ماهیت طب قدیم و طب جدید باشد که موضوع به حاشیه رانده شده است؛ به گونه ای که در فیزیک جدید خبری از آن نیست. ازاین رو نفس شناسی آنها متفاوت شده و بحث مزاج پوشیده مانده است.

کلیدواژه ها:

مزاج ، بدن ، نفس ، رابطه نفس و مزاج ، ذهن