مقایسه تاثیر تفکیکی کمبود فشار بخارآب و رطوبت خاک بر عملکرد فتوسنتز پوشش گیاهی جنگلی با استفاده از داده های سنجش از دور

اقلیم کره زمین حاصل برهم کنش های پیچیده موجود بین اجزا موثر آن و تابعی از تابش خورشیدی است که بر اجزا مذکور تاثیر بسزایی دارد. از مهمترین عوامل اقلیمی که در پوشش گیاهی مناطق مرطوب، خشک و نیمه خشک اثر گذار هستند می توان به متغیرهای فشاربخار و رطوبت خاک اشاره کرد که نقش مهمی در فرآیند فتوسنتز گیاهی ایفا می کنند. فلورسانس کلروفیل نقش بسزایی در عملکرد فتوسنتز گیاهان از جمله سوزنی برگان دارد. با توجه به پژوهش انجام شده در منطقه چیتگر و نوشهر اثر دو مولفه متفاوت ارزیابی شده است. تاثیرات فصل بر مقدار فلورسانس دو مولفه قابل انکار نیست. بالاترین مقدار همبستگی بین رطوبت خاک و تاثیر آن بر مقدار فلورسانس در مجموع پارک جنگلی چیتگر در فصول پاییز و زمستان با مقدار R² به ترتیب ۴۴/۰ و ۵۶/۰ برآورد شده است. مقدار RMSE به ترتیب ۴/۷ و ۷/۶ (میلی گرم بر مترمربع) محاسبه شده است. در منطقه نوشهر، بالاترین مقدار همبستگی با مجموع رطوبت اعماق در فصل تابستان (۲۰۲۲-۲۰۱۹) بدست آمده است (۲۱/۰R²=). همچنینمقدار P-value برابر با ۴۹/۰ برآورد شده است. اثرات تنش های محیطی نیز بر مقدار رطوبت خاک در اعماق مختلف انکار ناپذیر است، خصوصا فصولی که فعالیت گیاه بیشتر بوده و مقادیر فتوسنتز بیشتر در برابر تنش های خشکی و شوری قرار خواهند گرفت. درخصوص اثرفشاربخار درمنطقه نوشهر بالاترین درجه همبستگی در فصل پاییز با مقدارفلورسانس محاسبه شده است. می توان اوج فصل بارشی شمال کشور را در بازه فصل پاییز برآورد کرد، همچنین با افزایش رطوبت نسبی، فشاربخار آب نیز افزایش خواهد یافت.

کلیدواژه ها:

رطوبت خاک ، فشاربخار ، فلورسانس کلروفیل ، پوشش گیاهی سوزنی برگ ، سنجش از دور