بررسی یکسانی انگاره ادراکات اعتباری علامه طباطبایی و علوم غیر یقینی در آثار فارابی
محل انتشار: فصلنامه حکمت اسلامی، دوره: 10، شماره: 39
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 23
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FHI-10-39_007
تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1403
چکیده مقاله:
یکی از مسائل پیرامون اعتباریات، پیشینه آن در میان حکماست. در این نوشتار، برای بررسی دقیق این مساله، نخست ویژگی های ادراکات اعتباری از نظر علامه طباطبایی استخراج شده و در گام بعد در آثار فارابی جست وجو می شوند. این ویژگی ها از نظر علامه۱ به این شرحند: بر اساس نیازهای اجتماعی انسان وضع می شوند. در صدد کشف واقعیت نبوده و دارای نفس الامر نیستند. از مشهورات و مخیلات تشکیل شده اند، موجب تکامل انسان نیستند، فایده آنها تنها در انگیزش انسان به سوی انجام فعل است، این علوم منشا حقیقی دارند و با جعل مفهومی حقیقی برای حکایت از شیء دیگر شکل می گیرند، قوه شکل دهنده این مفاهیم و گزاره های مربوط به آنها، عقل عملی و قوای ادراکی تحت فرمان آن، یعنی واهمه و متخیله هستند و ... . با جست وجو در آثار فارابی، این خصوصیات را می توان در گزاره های غیر یقینی شامل «جدلی (مشهورات)، خطابی (مقبولات) و شعری (مخیلات)» یافت. علامه طباطبایی مجموع این گزاره ها را با عنوان واحد اعتباریات بررسی نمود و چگونگی شکل گیری، ارزش معرفتی و کارکرد هایشان را با تفصیل و دقت بیشتری توضیح داد. بحث از اعتباریات می تواند توجه دانشمندان را به نقش این ادراکات در علوم انسانی معاصر و تمایزشان با علوم عملی حقیقی برانگیزاند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حسام الدین شریفی
دکترای فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، قم، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :