خوانش بیش متنی نقاشی های نبرد قاسم (ع) در نگاره های مذهبی دوره قاجار (با تاکید بر نگاره های میرزا علیقلی خویی)

نقاشی ایرانی همواره در پیوندی ناگسستنی با ادبیات بوده است؛ ادبیات مذهبی در دوران قاجار شامل داستان هایی از زندگی پیامبران، مصیبت کربلا و مانند آن است. نبرد قاسم (ع) از موضوع های  مشترک میان، نقاشی های بقاع متبرکه گیلان، نقاشی های مذهبی پشت شیشه، نقاشی قهوه خانه ای و تصاویر کتاب های مصور چاپ سنگی است. در پژوهش پیش رو با تکیه بر نظریه ترامتنیت ژنت به خوانش بیش متنی میان نقاشی های نبرد قاسم (ع) در بقاع متبرکه گیلان در مقایسه با تصویرگری های چاپ سنگی علیقلی خویی، نقاشی قهوه خانه ای و نقاشی پشت شیشه پرداخته شده است. در بیش متنیت ارتباط یک متن با متن های پیش از خود مورد توجه قرار می گیرد. پرسش اصلی پژوهش این است که، میان تصویرسازی های نبرد قاسم (ع)، نقاشی های بقاع متبرکه گیلان، نقاشی پشت شیشه، نقاشی قهوه خانه ای و تصویرگری های علیقلی خویی چه پیشامتن هایی تاثیر گذار بوده است؟ پژوهش پیش رو به روش  توصیفی تحلیلی انجام شده و شیوه گردآوری مطالب به صورت اسنادی از طریق یادداشت برداری و تصویرخوانی است. همچنین تجزیه و تحلیل داده ها به روش کیفی انجام گرفته است. یافته ها نمایانگر آن است که میان این آثار رابطه تراگونگی و همانگونگی به صورت همزمان برقرار است. از این رو، ارجاع های آشکار به پیشامتن های مکتوب در  نوع شخصیت پردازی و تکرار الگوهای ثابت در بیش متن ها قابل پیگیری است. همانگونگی از نوع شارژ و فورژی میان نگاره های خویی و پیش متن های مصور نیز برقرار است. برگرفتگی ها در تصویرسازی های خویی شامل افزایش و کاهش در فرم و محتوی نسبت به پیش متن ها قابل مشاهده است.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: بیش متنیت ، نقاشی های نبرد قاسم (ع) ، نقاشی های مذهبی دوره قاجار ، همانگونگی ، تراگونگی