پاسخ های نوروپسیکولوژیک به چگونگی اثربخشی شیوه درمانی ای ام دی آر

هرگاه از شیوه روان درمانی ای ام دی آر "حرکات چشم، حساسیت زدایی و بازپردازش اطلاعات " سخن می گوییم، به صورت بدیهی و اینک تاریخی به یاد بنیان گزار این شیوه روان درمانی و لحظه ای از تاریخ در روان شناسی معاصر می افتیم که ذهنی خلاق به تجربه لحظه ای خود و عملکرد غیر عامدانه چشم هایش مشاهده ای اثربخش کرده است. به شکلی که از دل آن مشاهده، شیوه ای از مداخله موثر به تدریج تدوین شد و به آن جا رسید که انجمن روان شناسی آمریکا آن را در کنار درمان شناختی رفتاری متمرکز بر آسیب های شدید روانی (پی تی اس دی) به عنوان مداخله ای انتخابی برای تروما توصیه می کند. فرانسین شاپیرو در سال ۱۹۸۷ تجربه چرخش ذهنی خود را که همراه با تجربه حرکات چشم رخ داده بود آن قدر جدی گرفت و دنبال کرد که می شود به قول Mihaly Csikszentmihalyi در کتاب Creativity: Flow and the Psychology of Discovery and Invention (۱۹۹۷) شاپیرو را یکی از خلاق های بزرگ زمان خود به حساب می آورد. ذهن جست و جوگر و خلاق او، نه فقط یرای خود او، بلکه اینک برای صدها هزار روان درمانگر در سراسر جهان شیوه ای موثر برای مداخله موثر در جهان آکنده از تروماها آفرید. از همان سال های نخست پاگرفتن ای ام دی آر و به ویژه به دلیل ادعای اولیه و ثابت شدن تدریجی سرعت قابل توجه اثربخشی آن در تعدیل حافظه های هیجانی از یک سو و نیز به دلیل نقش عمده ای که تحریک دو سویه مغز در پروتکل این شیوه دارد، فرضیه های فراوانی در مورد چگونگی و چرایی اثریخشی آن از منظر عملکرد آن بر مغز مطرح شده اند. از فرضیه نقش اولیه احتمال اثربخشی به دلیل شباهت با دوره حرکات سربع چشم تا ده ها پژوهش کنترل شده در ده سال اخیر که به تغییرات سیناپسی و تبدیل شدن آنها به تغیییرات مولکولی پرداخته اند. در پژوهش های کنترل شده اخیر افزایش حجم ماده خاکستری در شکنج بالای هیپوکمپ و کاهش حجم ماده خاکستری در منطقه چپ تالاموس مشاهده شده اند (بوسینی و همکاران، ۲۰۱۷). در ارایه مقاله در یازدهمین سمپوزیم نوروپسیکولوژی شناختی ایران با موضوع "پاسخ های نوروپسیکولوژیک به چگونگی اثربخشی ای ام دی آر" به مروری بر فرضیه های اولیه و یافته های اخیر خواهیم پرداخت.

کلیدواژه ها:

روان درمانی ای ام دی آر ، تروما ، اثربخشی ، عصب روان شناسی