واکاوی مبانی قاعده جبار

در فقه اسلامی قاعده جباراز قواعد مربوط به ضمان است که نفی ضمان می کند و مضمون این قاعده این است که هرگونه تلف و جنایتی که به شیء استناد داده شود ولی به صاحب اختیارآن شیء استناد داده نشود، بدون ضمان است و فرد به صرف مالکیت بر شیء یا عهده دار بودن امرآن، ضامن جنایت و تلف آن شیء نمی باشد و از دیدگاه فقهی این عدم ضمان صاحب اختیار شیء جبار نامیده می شود، ضرورت تحقیق مبانی قاعده جباراین است که این قاعده درزندگی بشری بسیارپرکابرد است چرا که در بسیاری از موارد جنایت و تلف توسط اشیای تحت اختیاراشخاص صورت می گیرد و می بایست مسئولیت صاحبانشان را از این جهت مورد بررسی قرارداد همچنین می بایست مبانی این قاعده را که حکم به عدم ضمان صاحب اختیار شیء درموارد وقوع جنایت و تلف توسط شیء تحت اختیارش می کنند را نیز مورد تحقیق و واکاوی قرارداد. مبانی این قاعده روایات معتبری ازمعصومین (علیهم السلام) هستند که در کتب روایی فریقین یافت می شوند و مهم ترین آنها حدیث نبوی جباراست که صاحب اختیارشیء را ضامن جنایت و یا تلف واقع شده توسط شیء تحت اختیارش نمی داند؛ علاوه بر حدیث مشهورجبار سایرروایاتی که مدلول آنها عدم ضمان صاحبان اشیایی است که بر شیء تحت اختیارشان تسلط تام دارند ولی جنایت وتلف مستند به شیء بدون افراط و تفریط آنان درحفظ ونگهداری شیء تحت اختیارشان روی داده است نیزاز جمله مبانی این قاعده فقهی هستند. هدف ازاین تحقیق واکاوی و بررسی مبانی قاعده فقهی جباراست و این مطلوب با جستجو در میان منابع معتبرروایی و فقهی فریقین حاصل شده است.

کلیدواژه ها:

جبار ، جنایت شیء ، تلف شیء ، عدم ضمان ، صاحب اختیار شیء