مداقه در هویت موجودات متافیزیکی موثر بر شکلدهی به معماری مصر باستان

پس از گسترش مطالعات تاریخ معماری ، همواره بیان شده است که معماری مصر باستان، معماری مذهبی و در خدمت خدایان بوده و خدایان نقش موثری بر شکل دهی به مراتب مختلف آن داشته اند. اما هیچ گاه شرح دقیقی از هویت خدایان آن دوره به عنوان یک متغیر موثر بر معماری ارائه نشده است ، بنابراین هدف این مقاله مداقه در خصوص چیستی و کیستی (هویت ) خدایان موثر بر معماری مصر است و معرفی بهتر ایشان در راستای تکمیل سیر مطالعات تاریخی در بستر مذکور است . برای دستیابی به این هدف در مرحله اول با استفاده از روش »تحلیل محتوا« متون تلاش شده است که هویت خدایان مصری آشکار شود سپس مراجعه به منابع مرتبط با علوم اسلامی سعی شده است که تعریف مبتنی بر دین اسلام نیز از موجودات فرازمینی ارائه گردد. در مرحله دوم با استفاده از روش »استدلال منطقی « مبانی مستخرج از گام اول با هم به صورت تطبیقی مقایسه شده تا تعریف دقیقی از هویت خدایان مصری ارائه شود. براساس یافته های مرحله اول تحقیق مشخص شد که خدایان مصری خانوادهای ۱۰نفری هستند که با عنوان پانتئون نامیده می شوند، راس این پانتئون »آتون (همان رع)« خدای خورشید است و بقیه خدایان فرزندان و نوادگان او هستند، »شو و تفنوت« فرزندان رع، »نوت و گب « نوههای رع، »ایزیس و اوزیریس ، ست و نفتیس « نتیجه های رع و »هورس« نبیره رع است ، به غیر این پانتئون، پاینتئونهای فرعی تر نیز وجود دارند اما به اندازه پانتئون رع مهم نیستند. پس این مرحله ویژگی های جنیان از منظر قرآن بررسی شد و مشخص گردید که این موجودات همانند انسان روی زمین هستند (مقام و ثقل دوم پس از انسان)، دارای فرزند و زریه اند، قدرت تشخیص و ادراک و منطق و استدلال دارند و می توانند با دستیابی به برخی اسرار به اغوای انسان بپردازند. از مطالعه تطبیقی میان صفات جنیان و پانتئونهای مصر باستان مشخص شد که پانتئونها دارای صفات مشترک زیادی با جنیان هستند، بنابراین آنچه در معماری مصر به عنوان خدایان معرفی می شود (که بر شکل گیری معماری مصر باستان موثر بوده) در واقع جنیانی هستند که در قرآن با عنوان شیاطین معرفی شده اند و می توان گفت که معماری مصر باستان در خدمت به شیاطین بوده است و نه خدایان. لازم به ذکر است که این اثرگذاری می تواند در طراحی و حتی ساخت بناها وجود داشته باشد.

کلیدواژه ها:

معماری ، مصر باستان ، پانتئونها ، قرآن ، جنیان ، شیاطین