بررسی الگوهای رفتاری سیاوش و سهراب با توجه به نظریه یادگیری شناختی اجتماعی بندورا

انتخاب شیوههای تربیتی صحیح ، بحثی پویا در حوزه روانشناسی و ادبیات است . با تلفیق این دو شاخه می توان به آراء جدید و راهکارهایی تازه دست یافت . از جمله مبحث قابل بررسی ، حیطه الگویابی و یادگیری است که یکی از نظریه پردازان آن، آلبرت بندورا است . رویکرد بندورا بر این است که انسان به دلیل قدرت تصویرسازی ذهنی و بازنمایی رویدادها می تواند پیامد اعمال خود را پیش بینی کند و مناسب آن، رفتاری را انجام بدهد یا ندهد. از این رو نظریه بندورا بر سرمشق گیری به عنوان منبع قدرتمند رشد تاکید دارد. این مقاله در پی پاسخ به دو سوال است که آیا با توجه به ویژگی هایی که بندورا برای یک انسان به مثابه الگو نام می برد می توان تنا سبی با شخ صیت های شاهنامه پیدا کرد؟ دیگر آنکه الگویابی و تقلید از قهرمانان مورد بحث در شاهنامه تا چه اندازه با معیارهای علمی مورد نظر بندورا انطباق دارد؟ پژوهش حاضر به تحلیل ویژگی های رفتاری و اخلاقی سهراب و سیاوش بر اساس نظریات »بندورا« می پردازد. شجاعت ، پاکدامنی ، مهارت در جنگ ، انسانیت و ... از جمله ویژگی های رفتاری این دو قهرمان است که با توجه به نظریه یادگیری شناختی اجتماعی می توان از آنها به عنوان دو الگوی رفتاری نام برد. نتیجه بدست آمده از بحث نشان می دهد که یادگیری و الگویابی اجتماعی از شاهنامه این کیفیت را دارد که در خودباوری جمعی و تاریخی به کمک انسان هویت گریز و یا درجستجوی هویت تاریخی ملی بیاید. بنابراین الگوهای قهرمانی شاهنامه در صورتی که به شیوه صحیح و متناسب با شرایط کنونی جامعه بازآفرینی و بازپروری شوند می توانند در جرگه الگوهای مشاهده ای قرار گیرند و نیازهای روحی و روانی همزادپندارانه با قهرمانان را در کودکان و نوجوانان تامین کنند.

کلیدواژه ها:

الگوهای رفتاری ، بندورا ، شاهنامه ، سهراب ، سیاوش.