نقد اعراب منصوبات در کتب اعراب الفیه با تکیه بر آراء ازهری، مکودی، و عبدالحمید

مباحث نحوی و اعراب های چهارگانه (رفع، نصب، جر وجزم) تشخیص نقش مرفوعات، مجرورات و مجزومات تا اندازه ای آسان است، ولی در برخی موارد، تشخیص نقش واژه منصوب دشوار است؛ زیرا به سبب سبک بودن فتحه و اعراب نصب، شمار منصوبات در زبان عربی بیشتر است و شاید همین مساله باعث اختلاف معربان در تعیین نقش پاره ای از منصوبات شده است. وظیفه علم نحو این است که با پیدا کردن نقش درست واژگان در کلام، معنای درست کلام را به دست دهد و شکی نیست که اگر نتواند در برخی جاها این وظیفه را به نحو احسن انجام دهد، معنای مراد به دست نمی آید. شوربختانه بعضی از نحویان، به سبب کم توجهی به معنا، در تعیین نقش برخی از منصوبات دچار اشتباه شده اند. برای نمونه، وقتی ما به ترکیب بیت های الفیه ابن مالک مراجعه می کنیم، مشاهده می کنیم که بعضی از معربان، واژه ای را که خبر برای یکی از افعال ناقصه، یا صفت برای مفعول مطلق محذوف است، حال گرفته اند، یا در مواردی در تشخیص مفعول اول و دوم فعل دو مفعولی دچار اشتباه شده اند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر وجوه دهگانه نقد ابن هشام بر معربان در باب پنجم مغنی، می کوشد اشتباهات معربان را شناسایی کرده و در صدد اصلاح آنها گام بردارد

کلیدواژه ها:

معرب ، منصوب ، ازهری ، مکودی ، عبدالحمید