شایستگی های دیجیتالی و نقش آن ها در سلامت و ایمنی دانش آموزان در عصر فناوری

جامعه اطلاعاتی مدرن خواستار توسعه مهارت هایی برای استفاده انتقادی و مسئولانه از فناوری است. چارچوب های بین المللی «شایستگی های قرن۲۱» بر اهمیت شایستگی دیجیتال به عنوان محوری برای ارتقای بقیه شایستگی ها تاکید می کنند. دانش آموزان برای استفاده ایمن از شبکه های اجتماعی، مشارکت در اقتصادهای پسا صنعتی و ایفای نقش به عنوان شهروند جهانی نیازمند کسب شایستگی های دیجیتال هستند. هدف پژوهش بررسی شایستگی های دیجیتالی و نقش آن ها در سلامت و ایمنی دانش آموزان در عصر فناوری است. روش این پژوهش کیفی، کتابخانه ای از نوع تحلیل محتوا است. جامعه پژوهش، اسناد مربوط به هشت چارچوب بین المللی شامل یونسکو، اتحادیه اروپا، DigComp، DI، دیجیتال کودکان آسیا-اقیانوسیه، NETS، iNACOL و IICILS است. در نمونه گیری با روش هدفمند و معیار مدار تعداد۷۰ سند منتشر شده طی ۷ سال اخیر انتخاب شد. برای تجزیه وتحلیل محتوا از نرم افزار تحلیل داده ها و برای تکمیل پردازش و تفسیر داده ها از نرم افزار داده کاوی استفاده شد. یافته های پژوهش به درک یک رویکرد یکپارچه از شایستگی های دیجیتال کمک می کنند که در آن شش بعد انتقادی، شناختی، عملیاتی، اجتماعی، عاطفی و فرافکنی شناسایی شدند. در تمام چارچوب ها بر نقش شایستگی دیجیتال در حفظ سلامت و ایمنی دانش آموزان تاکید شده است چراکه کسب این شایستگی ها به دانش آموزان کمک می کند تا با شناخت آسیب ها بتوانند ضمن مدیریت دامنه آسیب ها به طور ایمن از فناوری استفاده کنند. همچنین در این چارچوب ها به استفاده از فناوری با رویکردی انتقادی برای توانمندسازی دانش آموزان که منجر به بروز خلاقیت ها به صورت مسئولانه در عصرفناوری اشاره شده که لزوم تجدید نظر در مورد شایستگی های دیجیتال را از دیدگاه چندبعدی نشان داد.

کلیدواژه ها:

سواد دیجیتالی ، شایستگی دیجیتال ، مهارت های قرن ۲۱ ، توانمندسازی ، سلامت و ایمنی دانش آموزان