بررسی جایگاه عناصر کلیدی و اصول پایه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کتاب های درسی دوره متوسطه اول

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به عناصر کلیدی و اصول پایه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کتاب های درسی دوره ی متوسطه ی اول بود. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش کمی است و با توجه به ماهیت آن از روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های درسی دوره ی  متوسطه ی اول در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ می باشد. نمونه ی آماری دربردارنده ۱۰ جلد کتاب در ۳ عنوان(پیام های آسمان، تفکر و سبک زندگی و مطالعات اجتماعی) در پایه های هفتم، هشتم و نهم بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. در این پژوهش از فهرست وارسی تحلیل محتوای محقق ساخته و برای تعیین روایی ابزار پژوهش از روش روایی محتوایی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد.   یافته ها: یافته های پژوهش  نشان داد که در بین کتاب های مورد بررسی  بیشترین  فراوانی شاخص های عناصر کلیدی و اصول پایه ای مربوط به کتاب های مطالعات اجتماعی با فراوانی ۱۴۹۶ واحد و ۴۵/۴۹ درصد وکمترین فراوانی مربوط به کتاب های تفکر و سبک زندگی با فراوانی ۶۳۰ واحد و ۸۳/۲۰ درصد می باشد. در میان شاخص عناصر کلیدی و اصول پایه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، شاخص عناصر کلیدی با فراوانی ۲۱۰۵ واحد و ۵۹/۶۹ درصد بیشترین سهم را دارد و کمترین سهم نیز مربوط به شاخص اصول پایه ای  با ۹۲۰ فراوانی و ۴۱/۳۰ درصد می باشد همچنین  بیشترین توجه به  عناصر کلیدی اختصاص به کتاب تفکر و سبک زندگی پایه ی هشتم ( مشترک دختران و پسران) با فراوانی ۱۱۰ واحد و ۱۳/۵۲ درصد و کمترین توجه  مربوط به کتاب تفکر و سبک زندگی پایه ی هشتم (ویژه ی پسران)  با فراوانی ۶ واحد و ۸۴/۲ درصد بود. علاوه بر این  بیشترین توجه  مربوط به اصول پایه ای اختصاص به کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی هفتم با فراوانی ۷۲ واحد و ۸۶/ ۴۱درصد و کمترین توجه  مربوط به کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی هشتم  با فراوانی ۴۹ واحد و ۴۹/۲۸ درصد بود.  نتیجه گیری: با توجه به این که  شاخص های مورد  مطالعه  از توزیع یکسانی برخوردار نبوده،  امید است برنامه ریزان درسی و تهیه کنندگان کتاب های درسی با تقویت این شاخص ها به صورت یکسان سبب ارتقای شاخص های عناصر کلیدی  و اصول پایه ای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در میان دانش آموزان باشند.

کلیدواژه ها:

Iranian Islamic Model of Progress ، Textbooks ، Content Analysis ، Shannon entropy. ، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ، کتاب های درسی ، تحلیل محتوا