(باغ شهرها؛ الگوی کاربردی برای توسعه ب_ن_گردی ه در مناطق خشک ) مطالعه موردی شهرستان مشهد

درحال حاضر بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می کنند و برآورد شده است که در آینده ۹۳% از رشد جمعیت شهر نشین جهان در کشورهای درحال توسعه رخ خواهد داد. افزایش جمعیت شهرها و توسعه افقی بسیاری از شهرها در ایران نیز باعث کاهش توان زیستی اکوسیستم های پیرامونی شهرها شده است . در سالیان اخیر با آشکار شدن شدت این نتایج مخرب زیست محیطی ، راهکارهایی جهت بهبود اوضاع زیست محیطی شهرها ارایه گردید. در همین راستا راهکار جدیدی تحت عنوان کشاورزی شهری مطرح شد که آن را میتوان رویکردی از توسعه پایدار برشمرد. در این مقاله از واژه فارسی بLن.گردی ه به عنوان معادل فارسی Agrotourism استفاده شده است . منظور از ”باغ شهر” نیز عرصه ای به مساحت حداقل پانصد متر مربع و با مالکیت خصوصی برای کشاورزی شهری در محدوده حریم شهرهاست . استفاده بهینه از منابع آبی با استفاده از روش های خلاقانه آبیاری زیر سطحی ، کاشت گونه های کم آب بر، استفاده از گونه های بومی و کاشت پایه های اصلاح شده متناسب با شرایط اقلیمی منطقه از دیگر ویژگی های این باغ شهرهاست . واژه باغ شهر به دلیل نزدیکی این نوع از باغات با بافت مسکونی شهرها انتخاب شده است و تاکید بر باغی بودن پهنه کشاورزی به دلیل کارکردهای ویژه درختان در فضای سبز شهرها و محیط های پیرامونی آنهاست . براساس پهنه بندی صورت گرفته برای حریم شهر مشهد، پهنه های شمالی ، شمال غرب، پهنه غرب و پهنه شمال شرقی به ترتیب دارای اولویت برای توسعه کشاورزی شهری در قالب ”باغ شهر” هستند. توسعه باغ شهرها در یک برنامه جامع شامل دو مرحله کلی ”توسعه محیط حقوقی و اجتماعی ” و ”تدابیر اجرایی ” قابل تحقق است . این امر مستلزم ارتقای جایگاه کشاورزی شهری در مدیریت شهری و بازتعریف حقوقی ، فنی و اجرایی کشاورزی شهری در چارچوب خدمات شهری است .

کلیدواژه ها:

کشاورزی شهری ، مشهد ، حفاظت محیط زیست ، باغ شهر ، بنه گردی