معنوی سازی هیجانات از دیدگاه قرآن و حدیث

" از دیدگاه علم روان شناسی، هیجان ها از مهم ترین و پیچیده ترین ابعاد درونی انسان و از اصلی ترین عوامل شکل دهنده ی شخصیت و تعاملات اجتماعی او شناخته شده اند. به همین دلیل، چگونگی مدیریت آن ها از دیدگاه اسلام، به معنای قراردادن پایه ای ترین عواطف و احساسات تحت اراده و رضای خداوند «معنوی سازی»، بسیار مهم است. اسلام، انسان را متشکل از دو بعد جسمانی و روانی می دانند که سلامت یکی در گرو سلامت دیگری است. هدف این پژوهش، بیان راهکارهای اسلامی، در جهت کنترل و هدایت هیجانات به روش تحلیلی- محتوایی و نیز راهکارهای روان شناسی در این زمینه و مقایسه ی میان آن ها بوده و در نهایت این نتیجه حاصل شد که هردو، اهداف مشترکی چون اصلاح احساسات، تفکرات، رفتارهای فردی و گروهی انسان و درنتیجه بهداشت روانی وی را داشته اند؛ با این تفاوت که مسیرشان در رسیدن به هدف، متفاوت است. اسلام منطبق بر فطرت انسان بوده و از درون به اصلاح وی پرداخته، اما روان شناسی از طریق فرضیه سازی، جلسات مشاوره، روان کاوی و... به کنترل هیجان ها پرداخته است. یافته های روان شناسی پیرامون تاثیر هیجانات بر بدن، در اغلب موارد با آموزه های دین اسلام منطبق، اما راهکارهای این دو، جهت کنترل و مدیریت آن ها متفاوت بوده؛ گرچه هردو تعقل و تفکر منطقی را شرطی مهم در مدیریت هیجانات دانسته اند. دین و روان شناسی به انسان آموخت که هیچ هیجانی به کلی مذموم نیست؛ بلکه استفاده ی نابه جا از هریک، موجب اختلالات روانی شده و هیجان های مثبت و به جا، در صورت استفاده ی صحیح، اسباب آرامش و بهداشت روانی فرد و جامعه را فراهم میکند.

کلیدواژه ها:

معنوی سازی ، هیجانات ، قرآن ، حدیث