نظم بین المللی در حال گذار و پیامدهای آن برای جمهوری اسلامی ایران

حوادث و روندهای کنونی نشان از تغییر نظم بین المللی دارد؛ از یک سو، روند افول قدرت آمریکا به عنوان مهمترین و موثرترین بازیگر حامی نظم موجود سرعت گرفته است و از سوی دیگر قطب های جدید قدرت ظهور کرده اند. ضعیف شدن اتحادها و ائتلاف های پیشین و شکل گیری اتحادها و ائتلاف های جدید، افزایش مقاومت بازیگران معترض به نظم کنونی و هم افزایی آنها و افزایش قطبیت در نظام بین الملل نیز نمونه ای از روندهای متغیر حاکم بر جهان است. در این راستا، سوال اصلی مقاله این است که مختصات نظم بین المللی در حال گذار چیست و چه پیامدهایی برای ایران بدنبال دارد؟ این مقاله با بهره گیری از نظریه های تنوع و تکثر قدرت در نظام بین الملل به این گزاره رسیده که مهم ترین فرصت های نظم در حال گذار بین المللی برای ایران شامل جبهه بندی و شکاف قدرت های بزرگ در بحران های بین المللی و ایجاد فضای کنشگری فعالانه برای ج.ا.ایران، شکل گیری تدریجی ساختارهای مالی و پولی موازی جهانی و ایجاد فضای جدید برای تعاملات اقتصادی و تجاری ایران؛ برجسته شدن گره های اقتصادی جدید در سطح منطقه ای برای ایران، کاهش اجماع قدرت های جهانی در مورد اصول و هنجارهای بین المللی و ایجاد فضای هنجاری جدید برای قدرت های ضدهژمون نظیر ایران و نظایر اینها است. از سوی دیگر، مهم ترین چالش های نظم در حال گذار بین المللی برای ایران شامل سیاست محتاطانه برخی قدرت های نوظهور و ایجاد ابهام و پیچیدگی برای نقش افرینی ج.ا.ا، افزایش رقایت ها و مناقشات منطقه ای با توجه به کاهش حضور و نقش آفرینی قدرت های بزرگ در سطح منطقه، روبرو شدن ایران با انواع تهدیدات سایبری و افزایش عدم قطعیت ها و پیچیدگی ها در محیط راهبردی ایران است.

کلیدواژه ها:

وضعیت گذار قدرت ، نظم بین الملل ، جمهوری اسلامی ایران ، فرصت ها و چالش ها