بررسی ارزش های اسلامی معماری و طراحی داخلی مساجد سنتی و معاصر

مسجد مرکز تابش معنوی و علمی و نقطه آغاز دعوت به دین حق است که اولین سنگ بنای آن را رسول خدا (ص) گذاشت و معماری آن یادگار ملت و تاریخ فرهنگی آن است تا دل های مسمانان در آن متحد شود و خدا را بدون شریک و همتا بپرستند و اخلاق و رفتار مسلمانان از نظر دینی و خلقی و اجتماعی در چارچوب آن متمرکز می شود. از این منظر با توجه به اهمیت معماری که نشان دهنده تمدن اسلامی است ، به ساخت مساجد توجه شد. این امر منجر به توسعه معماری مساجد برای پاسخگویی به مقتضیات و نیازهای امروزه شد، بنابراین مسجدی که دربرگیرنده مدرسه ، کتابخانه و درمانگاه بود در نتیجه برآورده کردن مقتضیات امروزه پدیدار شد. همچنین گسترش اسلام در غرب در ایجاد معماری متمایز مسجد معاصر نقش داشته است .در دوره معاصر نیز جهت گیری ها و سبک های جدیدی در معماری و طراحی داخلی مساجد پدید آمده است ، که با آنچه در مورد مساجد سنتی شناخته شده، متفاوت است . سبک آن متاثر از مجموعه ای از مضامین و ارزش های اسلامی بود که به شکل نهایی آن، که سرچشمه معماری اسلامی است کمک کرد. از این رو مشکل پژوهش با طرح چند سوال از جمله : آیا معماری معاصر توانسته است تحقق مفاد و ارزش های اسلامی را در ساخت مساجد حفظ کند؟ همچنین این پژوهش با هدف کشف طراحی های معاصر و میزان دستیابی آن ها به مضامین و ارزش های اسلامی موثر در معماری و طراحی داخلی مساجد انجام شده است . در این تحقیق فرض بر این است که هویت متمایز معماری و طراحی داخلی مسجد با پایبندی و حفظ مضامین و ارزش های اسلامی و ارائه آنها به شیوه ای معاصر که همگام با توسعه و نیازهای کنونی ما باشد، قابل بازیابی است . نتیجه تحقیق این است که دین اسلام ما رشد و توسعه را رد نمی کند برعکس به آن توصیه کرده است و معماری اسلامی الگوی انعطاف پذیری و گنجاندن بسیاری از تمدن ها و فرهنگ های مختلف است . پس باید همگام با زمانه و با ابتکار الگوهای معاصر برای مساجد پیش ببریم اما بدون غفلت از محتوا و ارزشهای اسلامی ، تا الگوها تحریف شده و به دور از هویت اسلامی نباشند.

کلیدواژه ها:

ارزشهای اسلامی ، مسجد معاصر ، مسجد سنتی ، معماری اسلامی ، الگوهای معاصر