تطبیق حکمت نظری و حکمت عملی در معماری اسلامی

هدف حکمت عملی پرداختن به عمل خیر است و اختیار از خیر آمده است . غایت حکمت نظری نیز شناخت حق است . ابن سینا فرق بین نظر و عمل را این گونه تعریف می کند که مطلوبترین هدف حکمت نظری استکمال نفس است یعنی علم باید منجر به کمال نفس شود و نفس از قوه به فعل بیاید؛ بنابراین کسانی که حکمت نظری و عملی را از هم جدا می کنند کارشان اشتباه است چون تا نظر نباشد نمی توان اراده کرد و قدرت هم معنا ندارد. معماری اسلامی ، یکی از بزرگترین جلوههای ظهور یک حقیقت هنری در کالبد مادی به شمار می آید. سید حسین نصر در تبیین مفهوم حکمت در فرهنگ اسلامی می نویسد: با این تعاریف که ملاصدرا در کتاب رسایل داده است ، » حکمت نوعی دانش ناب عقلانی است که داننده خود را در روند دانش اندوزی به گونه ای دگرگون می سازد که روکش بدل به آیین های می گردد که سلسله مراتب کیهانی در آن انعکاس می یابد .« در معماری اسلامی هر چیز به اصلی بازمی گردد. باید دانست که در مقام عمل این اصول نه تنها متباین نیستند بلکه هم آوازند ، این مهم را در فرهنگ معماری اسلامی »حکمت « می نامیم . در این مطالعه ، با استفاده از بررسی ادبیات موجود، مطالعه منابع علمی حاصل شد که حکمت نکته مرکزی سازگاری آموزههای معنوی با نیازهای کالبدی و ابزار و مصالح معماری است . آنچه امروز از آن با عنوان معماری اسلامی ایران یاد می شود ، ادامه سنتی است که توانسته با تکیه بر آموزههای معنوی ،حکمت ناب اسلامی را با زبان رمز و اشاره در کالبد مادی عالم ظاهر متجلی می سازد.بر اساس عدالت هر چیزی در جای خودش باشد. مهم ترین اصلی که ابر سامانه عظیم و پهناور هستی ، با توجه به انواع بیشمار مخلوقات و عناصر و اجزاء متفاوت آنها را در یک نظام هماهنگ و متوازن و متعادل قرار داده و امکان رشد و تعالی را برای آنها فراهم می نماید، اصل عدالت است . این اصل در هر فرآیند هنری حداقل سه وجه کلی دارد: تناسب و توازن در بعد مادی معمار و شهر ساز، تناسب و توازن در بعد معنوی و محتوایی معمار و شهر ساز، پرهیز از اسراف و بیهوده کاری .

کلیدواژه ها:

حکمت ، حکمت عملی ، حکمت نظری ، معماری اسلامی .