بررسی تاثیر معماری اروپا بر معماری خانه های قاجاری تهران

معماری به عنوان نمود کالبدی فرهنگ یک جامعه ، در طول تاریخ هم متاثر از تعاملات فرهنگی ، تغییرات سیاسی و اصطلاحات اجتماعی بوده و هم بر الگوهای رفتاری افراد جامعه تاثیرگذار بوده است . ضرورت درک دنیای جدید، از دوران مدرن خود را بیش از پیش نشان داد. در این راستا مواجهه ی ملت ها با تحولات جوامع پیشرفته ی هم عصر خود به صور گوناگونی اتفاق افتاد. برخورد ایران با اروپای قرن ۱۹ با شیفتگی همراه بود. در این دوره ایران شکست خورده از قوای مجهز روسی به دنبال علت یابی و ارائه راهکار، با الگوبرداری از غرب معاصر خود به ویژه در سیستم های آموزشی ، در پی جبران این جا ماندگی برآمد.معماری نیز مانند دیگر زمینه ها دستخوش تغییر قرار گرفت . این تحولات از سویی خواهان حفظ پیوند با الگوهای کهن خود بودند و از سویی دیگر توانایی مقابله با فریبندگی ظواهر غربی و مدرن معاصر خود را نداشتند. به همین خاطر تلاش شد تا زمینه های تجدد ضمن حفظ مبانی نظری بومی در کنار استفاده از تکنولوژی و عناصر وارداتی فراهم شود. عوامل متعددی در شکل گیری خانه های مسکونی وجود دارند که تمامی آن ها در حفظ روابط فضایی مهم و تاثیرگذار است . هدف از این تحقیق توصیفی -تحلیلی آن است که برای پاسخ به این سوال که معماری اروپا بر معماری ایران دوره ی قاجار دچار چه تحولاتی شد، با استفاده از اسناد کتابخانه ای ، پس از مطالعه ی تصویر فرنگ در نظر ایرانیان عصر قاجار به بررسی تحولات رخ داده در معماری آن دوره که زمینه ساز معماری مدرن ایران است بپردازد. تفسیر داده ها که در یک نمونه موردی تحلیل شدند نشان داد که این تحولات تدریجی که ناشی از درک نیازهای جدید و لزوم پیشرفت به ویژه در زمینه تکنولوژی بود، نخست در میان روشنفکران، درباریان و قشر مرفه جامعه احساس شد و به مرور چنان تحت تاثیر الگوهای غربی قرار گرفت که در اواخر این دوره بر خلاف اوایل آن که سعی در حفظ هویت بومی در کنار بهره بری از عناصر مدرن بود، الگوهای سنتی دیگر مورد استفاده قرار نمی گرفتند.

کلیدواژه ها:

معماری اروپا ، معماری ایران ، دوره قاجار ، خانه های قاجاری تهران.