بررسی پارامترهای موثر در تعیین فشار بهینه تزریق دوغاب سیمان در سدهای با بستر سنگی

یکی از پارامترهای بسیار مهم در عملیات تزریق برای اهداف مختلف بهسازی پی، میزان فشار بهینه تزریق برای نفوذ دوغاب سیمانی است. در این پژوهش، بر اساس داده های تزریق و داده های زمین شناسی مهندسی به دست آمده در کارگاه های حفاری و تزریق از ۴۲ پروژه سدسازی در ایران و جهان، نقش پارامترهای موثر در تعیین فشار بهینه تزریق بررسی و مدل هایی با روش های رگرسیون چندمتغیره خطی (LMR) و غیرخطی (NLMR) و روش های محاسبات نرم همچون سیستم فازی (FUZZY)، شبکه عصبی (ANN) و سیستم فازی-عصبی (ANFIS) ارائه شده است. نتایج نشان می دهد پارامترهای عمق (D)، شاخص مقاومت زمین شناسی (GSI) و مقاومت فشاری تک محوری توده سنگ (UCSRM)، به ترتیب بیشترین همبستگی را در تعیین فشار تزریق (GP) دارند و از بین روش های آماری، مدل ساخته شده به روش ANFIS با ضریب تعیین ۸۰۳/۰=R۲ و کمترین خطای جذر میانگین مربعات ۴۷/۴=RMSE نسبت به مدل های دیگر کارایی بهتری دارد. یافته ها نشان می دهد که R۲ و RMSE در روش های تحلیل FUZZY، ANN و ANFIS برای تخمین فشار تزریق، در مقایسه با LMR و NLMR بهبود یافته اند. در سیستم فازی، از قوانین فازی که با استفاده از تجربه کاربر و نیز نتایج مطالعات سایرین تدوین می گردد، استفاده می شود. این قوانین با استفاده محدوده های خاصی از مقادیر ورودی اقدام به انتخاب خروجی می نمایند، در نتیجه مدل های ساخته شده با سیستم فازی، انعطاف بیشتری از خود نشان داده و با داده های غیر از داده های بکار رفته در مدل، نتایج مناسب تری بدست می دهند.

کلیدواژه ها:

بهسازی ، عملیات تزریق ، فشار بهینه تزریق ، تحلیل های رگرسیونی ، محاسبات نرم