مروری بر وضعیت جنگل های بلوط در ایران

جنگل های زاگرس واقع در امتداد سلسله جبال زاگرس در غرب و جنوب ایران پوشیده از گونه های مختلف بلوط است و بلوط ایرانی ) ۹(Quercus brantii Lindl گونه ی غالب محسوب می شود. درختان بلوط در استانهای غربی به صورت جنگل های نیمه متراکم مشاهده می شوند. مطالعه ساختار جنگل ، از مباحث مورد توجه و ضروری بویژه در راستای اهداف جنگل شناسی است . با اینکه بررسی ساختار جنگل به طور کلی در کشور ما نوپاست و پژوهش های اندکی دراین زمینه صورت گرفته اما این موضوع برای جنگل های زاگرس مشهودتر می باشد. زادآوری طبیعی از مهمترین عوامل موثر بر بقا و پایداری جنگل های طبیعی تلقی می شود. جست یکی از مکانیسم های مهم تجدیدحیات طبیعی جنگل های بلوط در نواحی تخریب یافته است . با توجه به اینکه جنگل بلوط زاگرس یکی از منابع طبیعی استان ایلام می باشد یکی از مسائل مهم در سالهای اخیر، خشکیدگی جنگل های بلوط زاگرس می باشد. جنگل های بلوط در گذشته نه چندان دور پوشیده از درختان انبوه و سایر رستنی ها بوده است در حالیکه امروزه به استثناء مناطقی که از دسترس دام و انسان خارج بوده به شدت تخریب و به صورت تک درختان معیوب و جست گروههای پراکنده به چشم می خورد. خشکسالی های متعدد و متوالی ، گسترش محدوده شهرها و روستاها، تغییر کاربری جنگل به زمین زراعی ، افزایش جمعیت انسانی ، چرای مفرط دام، قطع درختان و بهرهبرداری بی رویه از درختان و درختچه ها توسط اراضی کشاوری و تاسیسات ساختمانی ازجمله مهم ترین عوامل تخریب جنگل های بلوط محسوب می شوند. مطالعه ی حاضر مروری بر چهل و یک مقاله ی منتشر شده از محققان داخلی است که از جهات مختلف وضعیت جنگل های بلوط ایران را بررسی کرده اند.

کلیدواژه ها:

جنگل ، بلوط ایرانی ، زاگرس ، فیزیوگرافی ، خشکیدگی .