طراحی آرمان شهر بر اساس جنبش نوشهرگرایی

آرمانشهر نمادی از یک واقعیت آرمانی و بدون کاستی است. همچنین می تواند نمایانگر حقیقتی دست نیافتنی باشد. از افلاطون به عنوان نخستین فیلسوف آرمانگرای اندیشه غرب نام میبرند. در واقع آرمانشهر با مفهوم ایده افلاطون هماهنگی کامل دارد. در جهت رفع مشکلات ناشی از فرسودگی و زوال مراکز شهری و گسترش افقی شهرها جنبش نوشهرگرایی به وجود آمد. این جنبش برای ایجاد جوامع پایدار و کار ا بازگشت به الگوی محلات سنتی را امری لازم می داند. در تحقیق حاضر سعی می شود به طور اجمالی به معرفی نوشهرگرایی و اصول پیشنهادی آن برای برنامه ریزی محله های شهری از جمله پیاده مداری ، اتصال و پیوستگی، ایجاد کاربری های مختلط و ایجاد گونه های مختلف مسکن در بافت و ... پرداخته شده و سپس فواید و انتقادات وارد برآن و ابزارهای طراحی محله نوشهرگرا و مراحل طراحی آن مطرح شود. در تحقیق حاضر به دنبال این موضوع هستیم چه اصولی از نوشهرگرایی، می تواند برای برنامه ریزی و طراحی محله های شهری به کار رود و چگونه می توانیم از آنها د ر برنامه ریزی و طرحریزی محله های شهری استفاده کنیم و چه مراحلی را باید برای طراحی محله ای نوشهرگرا در نظر داشته باشیم. طی چند دهه اخیر نوشهرگرایی به عنوان موضوعی بحثبرانگیز در مقابل الگوهای سنتی و رایج شهرسازی تبدیل شده است و به عنوان یک جنبش پیشرو در پاسخ به شکست شهرها و حومه ها در اواسط قرن بیستم توسعه یافت. نوشهرگرایان، همانند حامیان باغ شهرها و پیش از آنها مدرنیست ها، کار خود را با امید بسیار به برطرف کردن نیازهای اقشار آسیب پذیر و بازگرداندن زیبایی و شخصیت به شهرها آغاز کردند. در این راستا این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش ها است که نوشهرگرایی تا چه حد توانسته به برنامه ریزی یک اجتماع خوب منجر شود؟ چگونه نوشهرگرایی نظریه مرتبط با خود را توسعه داده و به درک ما از این نظریه کمک می کند؟ در این پژوهش با روش تحلیل محتوا به بررسی دیدگاه ها و ایده های مختلف در زمینه نوشهرگرایی و شکل گیری آن از نظریه تا کاربست و انتقادات وارد بر آن پرداخته میشود و درنهایت در رابطه با معایب و مزایای اجرای آن در ایران بحث می شود. نتایج پژوهش نشان میدهد اگرچه نوشهرگرایان خواستار تغییر وضعیت پیرامون خود بودند و تصور شهرهایی بدون حومه را در سر داشتند، اما در عمل هنوز نتوانسته اند اصول ارزشیای را که این نظریه هنجاری بر آن پایبند بود به گونه ای مناسب در ساخت جوامع خوب به کاربندند و منتقدان آنها میگویند نوشهرگراها بهجای نجات شهرها، درنهایت در خدمت منافع فرآیند توسعه درآمدند و انتخاب هایی که فرم های نوشهری پیشنهاد می کنند بیش از آنکه مرتبط با خواست مردم باشند، به فکر تولید و پایداری فعالیتهای اقتصادی در بازار فروش هستند. طراحان نوشهرگرا به منظور رعایت تنوع شهری از گوناگونی اشکال طرفداری می کنند، اما تاب تحمل دیدگاه های مخالف درباره شکل و ویژگی محیط های شهری را ندارند و رویکرد نوشهرگرایی مشارکت دموکراتیک را در تضاد با تصمیم های تخصصی طراحان واجد شرایطی قرار میدهد که اصول فرمی اجتماع خوب را میدانند. از نظر آنها دموکراسی ممکن است کیفیت طراحی شهری را تقلیل دهد.

کلیدواژه ها:

آرمان شهر ، نوشهرگرایی ، برنامه ریزی محله ، پیاده مداری ، کاربری مختلط ، ، مدنیت