معرفی «ادبیات تاریخی» به عنوان یکی از انواع ادبی فارسی (با تکیه بر تاریخ بلعمی، تاریخ بیهقی، تاریخ جهانگشای جوینی، تاریخ وصاف)

یکی از مسائلی که ناقدان ادبی از قدیم به آن توجه داشته اند تقسیم بندی آثار ادبی براساس انواع ادبی است. در تعاریف انواع ادبی، آثار را به گروه های مشخص طبقه بندی می کنند. از این طریق، به خوبی می­توان ماهیت آثار ادبی را شناخت، ارزش هر اثر ادبی را نسبت به سازگاری آن با ویژگی های نوعی از پیش مقرر شده تعیین کرد، علل و عوامل بروز و ظهور انواع را پی­برد و نیرو یافتن یا ضعف و از بین رفتن آنها را در دوره­ه ای ادبی و تاریخی مختلف، بررسی کرد. متون ادب فارسی را نیز به انواع گوناگونی تقسیم کرده­اند مانند: ادبیات حماسی، ادبیات تعلیمی، ادبیات غنایی؛ البته محققان درباره معرفی برخی از انواع ادبی دیگر هم، تحقیقات مستقلی انجام داده­اند. در پژوهش های انجام شده، تاکنون تکلیف متونی همچون تاریخ بلعمی، تاریخ بیهقی، تاریخ جهانگشای جوینی، تاریخ وصاف و آثاری از این دست که تمییز صبغه تاریخی آنها از رنگ و ارزش ادبیشان دشوار و حتی غیر ممکن است، روشن نشده است و هیچ­گاه این متون به عنوان یک مجموعه واحد بررسی نشده­اند تا هم ویژگی­های کلی و مشترکشان بررسی شود و هم دسته­بندی دقیقی از شاخه­ها و زیرشاخه­های گوناگون آن به عنوان «نوع ادبی مستقل» ارائه گردد. به نظر می­رسد به دلیل وجود برخی ویژگی­های مشترک بین متن­های تاریخی و همچنین به دلیل تمایزهای این متون با آثار دیگر انواع ادبی، می­توان آنها را یک نوع ادبی مستقل به حساب آورد و نام آن نوع را «ادبیات تاریخی» نهاد، هم چنین ویژگی­های این نوع ادبی جدید را مشخص کرد و تعریفی از آن ارائه داد.

کلیدواژه ها:

ادبیات ، تاریخ ، متون تاریخی زبان فارسی ، انواع ادبی(ژانر) ، ادبیات تاریخی