بررسی تغییرات بعد فرکتالی و دقت مدلهای فراکتالی توزیع اندازه ذرات در زیرحوضه امام زاده ابراهیم گیلان

توزیع اندازه ذرات یکی از مهم ترین ویژگی های خاک است که معادلات مختلف فراکتالی برای توصیف بهتر آنها در دهه های اخیر ارایه شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی تغییرات ابعاد فراکتالی محاسبه شده با معادلات مختلف در در زیرحوضه امام زاده ابراهیم واقع در استان گیلان بود. برای انجام این پژوهش تعداد ۹۳ نمونه خاک از مناطق مختلف حوضه با کاربری، فرسایش و نوع پوشش گیاهی گواناگون جمع آوری شد. توزیع اندازه ذرات در نمونه ها اندازه گیری شد. سه مدل فراکتالی بیرد، پریر-بیرد و تیلور- ویتکرفت بر اطلاعات برازش داده شد. نتایج نشان داد که مدل بیرد، پریر-بیرد نسبت به مدل تیلور- ویتکرفت دارای ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) کمتری بودند (RMSE برای مدل بیرد-پریر و مدل بیرد برابر ۳/۸ و برای مدل تیلور-ویتکرفت برابر با ۳/۲۹ است). مقدار بعد فراکتالی به دست آمده از مدل بیرد (۷۳/۲) نسبت به دو مدل دیگر یعنی مدل پریر- بیرد (۹۴/۲) و تیلور-ویتکرفت (۹۵/۲) کوچک تر بود. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که مدل های فراکتالی در خاک های مختلف دارای دقت متفاوتی هستند. همچنین نتایج نشان داد که بعد فراکتالی هر سه مدل مورد مطالعه با رس دارای رابطه غیر خطی مثبت و با شن دارای رابطه خطی منفی هستند. به طور کلی نتایج نشان داد توزیع اندازه ذرات و درنتیجه بعد فراکتالی تابعی از نوع خاک، پوشش و کاربری اراضی است و مدل های دو پارامتری به دلیل انعطاف پذیری بیش تر، دارای دقت بیش تری برای توصیف توزیع اندازه ذرات خاک هستند.

کلیدواژه ها:

اراضی جنگلی ، بافت خاک ، بیرد ، تیلور-ویتکرفت ، مراتع تخریب شده